ابوالفضل گروئی - شرکت صنایع کاشی و سرامیک الوند، آزمایشگاه خاک و بدنه
فاطمه سادات ترک نیک - پژوهشگاه مواد و انرژی، کرج

وجود ثبات کیفی در مواد اولیه مصرفی کارخانجات کاشی و سرامیک، علاوه بر تولید محصولی با خواص مطلوب، از بروز مشکلات پیشبینی نشده در فرآیند تولید نیز ممانعت بعمل میآورد. پایش و کنترل کیفی دقیق خاکها و مواد معدنی ورودی به کارخانه که عمدتا مواد اولیه فرآوری نشده هستند، موجب کاهش تاثیر نوسانات کیفی حاصل از تغییرات رگه های معدنی بر ترکیب بدنه کاشی میشود؛ البته اهمیت فرمولاسیون بدنه در توازن این تغییرات را نباید فراموش کرد. به عنوان یک اصل در فرایند تولید کاشی میتوان گفت که هر چه تعداد اجزای تشکیل دهنده فرمول بدنه، بیشتر و درصد هر جزء، کمتر باشد، بدنه سرامیکی کمتر تحتتاثیر نوسانات کیفی مواد اولیه قرار خواهد گرفت. بر این اساس، در این پژوهش سعی شد تا به کمک تغییر نوع فلدسپار و کاهش درصد آن و نیز کاهش درصد بنتونیت و جایگزینی بخشی از آن با یک رس ایلیتی، فرمولاسیون سه جزئی بدنه کاشی کف، به یک فرمولاسیون جایگزین پنج جزئی ارتقاء یابد. در این راستا، ویژگیهایی نظیر استحکام خمشی خام و پخت، انقباض پخت، جذب آب، درصد تخلخل باز و دانسیته تودهای بدنه ها مقایسه شد. نتایج بررسیها نشان داد که بدنه جدید با محتوای گدازآور کمتر و رنگ پخت تیرهتر، با اینکه در برخی از آزمونهای فرایند تولید، مشخصات کیفی برتری نسبت به بدنه سه جزئی نشان نداد اما زمان سایش کوتاهتر مواد اولیه و ثبات کیفی بالاتر کاشیهای تولیدی، موجب قیمت تمام شده پایینتری برای محصول جدید شد که این امر برای کارخانجات تولیدی، مزیت منحصر به فردی محسوب میشود.