جعفرصادق تبریزی - Tabriz Health Services Management Research Center, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
زهرا محمدی - Department of Health Services Management, School of Management and Medical Informatics, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
معصومه ابراهیمی توانی - Academic Research Staff, Quality Improvement, Monitoring and Evaluation Department, Center of Health Network Management, Deputy of Public Health, Ministry of Health and Medical Education, Tehran, Iran
علی حیدری روچی - Medical Doctor Researcher, Alborz University of Medical Sciences, Karaj, Iran
فرید غریبی - Social Determinants of Health Research Center, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran

مقدمه: محیط ارائه مراقبت های بهداشتی باید حداکثر ایمنی را برای پرسنل و مراجعان فراهم نماید. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ایمنی سازه ای و غیرسازه ای مراکز بهداشتی و درمانی اولیه در شهر تبریز انجام شد. مواد و روش کار: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر در سال ۱۳۹۸ در ۴۰ مرکز خدمات جامع سلامت شهر تبریز اجرا گردید. ابزار مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی محتوایی با کسب نمره ۰/۹۱ و ۰/۸۴ بترتیب برای شاخص های CVR و CVI مورد تایید قرار گرفت. پژوهشگران، میزان انطباق فضای فیزیکی این مراکز را با چک لیست مورد استفاده به روش مصاحبه، مشاهده و مرور اسناد مورد ارزیابی قرار دادند. نتایج بررسی توصیفی برای متغیرهای کیفی بصورت فراوانی (درصد) و متغیرهای کمی بصورت میانگین (انحراف معیار) گزارش گردید. به منظور تعیین ارتباط اطلاعات زمینه ای با وضعیت ایمنی مراکز، بسته به دو یا چندحالتی بودن متغیرها از آزمون T-test، ANOVA و متعاقبا Tukey استفاده شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که میزان رعایت ایمنی سازه ای، غیرسازه ای و کل برای فضای فیزیکی مراکز خدمات جامع سلامت مورد بررسی به ترتیب برابر با ۴۸/۲، ۳۷/۴ و ۴۳ درصد است. بر مبنای نقاط برش آماری تعیین شده می توان سطح رعایت ایمنی سازه ای و کل مراکز خدمات جامع سلامت را در حد متوسط، و سطح رعایت ایمنی غیرسازه ای آن ها را نیز در سطح ضعیف دسته بندی نمود. یافته های تحلیلی نیز نشان داد که بین منطقه شهری با ایمنی غیرسازه ای ارتباط آماری معنی دار وجود دارد؛ بطوریکه که ایمنی غیرسازه ای مراکز خدمات جامع سلامت واقع در منطقه ۴ شهری به طور معنی دار از مراکز خدمات جامع سلامت قرار گرفته در منطقه ۱۰ شهری بیشتر بود. نتیجه گیری: وضعیت ایمنی فضای فیزیکی مراکز خدمات جامع سلامت شهر تبریز در سطح نامطلوب ارزیابی گردید، لذا این مراکز قادر نخواهند بود در صورت وقوع بحران های جدی به جامعه تحت پوشش خود خدمت رسانی مناسب داشته باشند.

Structural safety, Non-structural safety, Physical environment, Health centers, ایمنی سازه ای, ایمنی غیرسازه ای, فضای فیزیکی, مرکز بهداشتی