فهیمه جعفری مهدی آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
محمد عبدالهی عزت آبادی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات پسته کشور
سیدمصطفی مرتضوی مهدی آباد - دانشجوی دکتری مدیریت منابع آب، دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی ساری
محمدرضا اسلامی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میبد

نخستین گام در ارزش نهادن به منابع آب زیرزمینی به رسمیت شناختن و تعیین ارزش اقتصادی کل منابع می­باشد. بهره­برداری بی­رویه از آب­های زیرزمینی به­ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک اثرات منفی زیست محیطی به دنبال داشته که اغلب به دلیل کم بودن قیمت معاملاتی آب، نسبت به قیمت واقعی آن است. در مطالعه­ی جاری اثر منفی ناشی از بهره­برداری بی­رویه، بر روی تعداد دفعات و هزینه­های جابجایی چاه­های آبیاری در دشت رفسنجان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور با استفاده از روش پیمایشی و با تکمیل ۱۱۰ پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز      به­دست آمد. سپس برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش رگرسیون و آنالیز واریانس استفاده شد. متوسط دفعات جابجایی ۱۸/۲ نوبت در طول عمر هر چاه و هزینه­ی هر نوبت جابجایی ۷۵۰ میلیون ریال، تخمین زده شد که با کاهش افت سالانه و در نتیجه کاهش کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی، ارتباط معنی­داری در سطح یک درصد داشتند. در پایان مطالعه به­منظور کاهش اثرات منفی ناشی از برداشت بی­رویه از آب­های زیرزمینی پیشنهاد می­گردد که در ارزیابی­های اقتصادی به هزینه­ها و منافع اجتماعی توجه شود. طبقه­بندیJEL:Q۰۱, Q۲۵

آب های زیرزمینی, بهره برداری بی رویه, جابجایی چاه, دشت رفسنجان