مرتضی راعی دهقی - استادیار گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه.
علی کریمی - کارشناس ارشد سازمان هواشناسی کشور، تهران.
فرزاد کریمی - استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه

محدودیت منابع و عوامل تولید از بزرگ­ترین چالش­های اقتصادی است. از این رو در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از ترکیب روش اقتصادسنجی پانل دیتا و مدل برنامه­ریزی هندسی (حالت خاصی از برنامه­ریزی غیر خطی)، الگویی در راستای تخصیص بهینه مهم­ترین نهاده­های تولید به زیربخش­های مختلف کشاورزی کشور تعیین گردد. هدف این الگو دستیابی به بیشترین حجم ارزش افزوده در بخش کشاورزی با توجه به محدودیت منابع و نهاده­های تولید می­باشد. متغیرهای تصمیم در این تحقیق مقدار و درصد بهینه تخصیص نیروی کار، حجم سرمایه­گذاری و انرژی به هر یک از بخش­های زراعت، باغبانی، دامداری، طیور، شیلات و صنایع تبدیلی و تکمیلی می­باشد. دوره­ی زمانی مورد استفاده در این تحقیق ۷ ساله(۱۳۷۵تا ۱۳۸۸) و به­صورت مقطعی می­باشد. نتایج این تحقیق درصدهای بهینه تخصیص نهاده­های تولید را به هر یک از زیربخش­های کشاورزی تعیین نموده که حاکی از آن است که الگوی فعلی تخصیص نهاده­های نیروی کار، حجم سرمایه­گذاری و نهاده­ی انرژی در زیربخش­های کشاورزی کشور بهینه نمی­باشد و با اجرای الگوی بهینه پیشنهادی کشور می­تواند به ۵% ارزش افزوده بیشتر(یعنی حدود ۱۸۷۳۰ میلیارد ریال) در بخش کشاورزی دست یابد.   طبقه­بندیJEL: Q۱۸, C۶۱, E۶۵

تخصیص بهینه نهاده های تولید, برنامه ریزی غیر خطی مقید, برنامه ریزی هندسی, پانل دیتا, تابع تولید