علیرضا ملکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
محمدجواد ترکمانی - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

هدف اصلی این مطالعه پیش­بینی خشکسالی استان خراسان شمالی برای مدیریت بهینه منابع آب و بررسی اثرات آن بر تولید محصولات کشاورزی این شهرستان است. آمار و اطلاعات مورد نیاز برای پیش­بینی خشکسالی از ایستگاه­های هواشناسی سینوپتیک موجود و پیش­بینی اطلاعات تعیین الگوی کشت از سازمان جهاد کشاورزی شهرستان بجنورد(مدیریت برنامه ریزی) در سال زراعی ۱۳۹۱ جمع­آوری گردید. بررسی و تجزیه و تحلیل داده­های بارش و تعیین دوره­های خشکسالی برای زمان گذشته و حال به کمک شاخص خشکسالی SPI با استفاده از نرم­افزار DIP انجام شد. به منظور بررسی اثرات خشکسالی بر بخش کشاورزی رابطه میان بارش و درآمد که اثرات کاهش میزان بارش بر عملکرد محصول و در نتیجه کاهش درآمد کشاورز بررسی گردید، در این بخش همچنین خسارت­های ناشی از خشکسالی در بخش کشاورزی نیز تعیین گردید. نتایج به­دست آمده نشان داد که مرطوب­ترین و خشک­ترین سال­ها، به ترتیب سال­های ۷۱-۱۳۷۰ و ۶۸-۱۳۶۷ بوده است. در طی دوره آماری، منطقه مورد مطالعه مجموعا ۱۰ سال مرطوب و ۱۱ سال خشک را پشت سر گذاشته است. همچنین شدیدترین خشکسالی مربوط به زمستان ۱۳۷۹ با میزان SPI تجمعی ۲.۸۵- و خفیف ترین خشکسالی مربوط به پاییز ۱۳۸۶ با میزان SPI تجمعی ۰.۵۴- می باشد. بر اساس بررسی­های به­عمل آمده، حدود ۶۰% از سطح زیر کشت آبی به غلات(گندم و جو) اختصاص یافته است که علت این امر در انطباق فصل رشد این محصولات با رژیم آبدهی رودخانه­ها می­باشد.   طبقه­بندیJEL : Q۱, Q۵, Q۱۵, Q۲۸

پیش بینی خشکسالی, شاخص SPI, نرم افزار DIP, شهرستان بجنورد