داداله بهمند - استادیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور تهران

مقدمه و هدف: نخستین گام در فرایند برنامه­ریزی و توسعه کشاورزی، شناخت و بررسی امکانات و توانایی­ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه­یافتگی کشاورزی است. هدف پژوهش حاضر ضمن تعیین وضعیت توسعه یافتگی کشاورزی شهرستان­های استان سمنان با بهره­گیری از سه روش تاپسیس، ویکور و SAW؛ تلفیق نتایج مربوط به این تکنیک ها و ارائه یک مدل تلفیقی برای سنجش وضعیت توسعه یافتگی این شهرستان ها است.مواد و روش­ها: رویکرد پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است.  جامعه آماری ۸ شهرستان استان سمنان بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ بوده است. داده های مورد نیاز از سالنامه آماری (۱۳۹۵)، سازمان جهاد کشاورزی استان و نتایج سرشماری عمومی کشاورزی سال ۱۳۹۳ گرد آوری شده است. شاخص مورد بررسی در این پژوهش کشاورزی بوده که مشتمل بر ۳۴ متغیر می­باشد. همچنین تکنیک های مورد استفاده در این پزوهش تاپسیس، ویکور و SAW می باشد.یافته­ها: نتایج حاصل از روش کپ­لند بیانگر آن است که هیچ شهرستانی با وضعیت توسعه­یافتگی کشاورزی بسیار بالا وجود ندارد. هم چنین، شهرستان شاهرود با مقدار شاخص تلفیقی ۷۲۳/۰ در رتبه نخست (وضعیت نسبتا توسعه یافته) و شهرستان سرخه با مقدار شاخص تلفیقی ۱۲۲/۰ در رتبه هشتم (وضعیت کاملا محروم از توسعه) قرار داردبحث و نتیجه­گیری: به نظر می­رسد یکی از راهبرهای  اساسی جهت برطرف نمودن تفاوت­ها و اختلافات توسعه­یافتگی کشاورزی در سطح شهرستان­ها؛ تمرکززدایی، برنامه ریزی ناحیه ای و محلی، تخصیص متوازن منابع، سرمایه گذاری ها و اعتبارات می­باشد.

توسعه یافتگی, کشاورزی, مدل تلفیقی, روش کپ لند, استان سمنان