شکوفه ناقلی - دکتری علوم اقتصادی دانشگاه سمنان
مجید مداح - مدیر گروه اقتصاد دانشگاه سمنان
اسمعیل ابونوری - عضو هیات علمی دانشگاه سمنان

مقدمه و هدف:ایران به عنوان یکی از بزرگ­ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته در بازارهای جهانی محسوب می­شود. با توجه به آن که صادرات این کالا یکی از منابع مهم درآمدهای ارزی است و نقش مهمی در کاهش وابستگی بودجه عمومی دولت به درآمدهای نفتی دارد، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر صادرات پسته به بازارهای جهانی ضروری است و می­تواند به ارتقاء جایگاه کشور در بازار جهانی پسته منجر شود. شرایط نهادی یکی از عوامل موثر بر صادرات کالاها از جمله پسته از ایران به بازارهای جهانی است.مواد و روش­ها: این مقاله به بررسی تجربی اثر نهادها بر صادرات پسته ایران به بلوک­های آسیایی با استفاده از روش اقتصادسنجی فضایی و مدل مختلط رگرسیون- خود رگرسیونی فضایی می­پردازد. الگوی پژوهش یک مدل رگرسیونی با داده­های پانل طی دوره زمانی ۲۰۰۰-۲۰۱۵ از تجارت ایران با بلوک­های آسیایی است.یافته­ها: نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می­دهد متغیر شاخص راهنمای ریسک بین­المللی کشورها به عنوان شاخص نمایانگر نهادها دارای اثر مثبت و معنی دار بر صادرات پسته ایران به بلوک­های آسیایی است.بحث و نتیجه­گیری: شاخص راهنمای ریسک بین­المللی کشورها سه نوع ریسک سیاسی، مالی و اقتصادی کشورها در بر می­گیرد که طبق یافته­های مقاله به عنوان یکی از مهم­ترین موانع گسترش سرمایه­گذاری و تجارت پسته در ایران به شمار می­آید. کاهش این ریسک، ثبات سیاسی، مالی و اقتصادی را در پی دارد و موجب رشد صادرات پسته ایران می­شود.

نهادها, صادرات پسته, اقتصادسنجی فضایی, اقتصاد ایران