مسعود یزدان پناه - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
عباس میرزایی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.
طاهره زبیدی - دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج کشاورزی، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
آمنه سواری ممبینی - دانشجوی دکتری گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.
سیده کبری همایون - دانشجوی دکتری گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.

درک نقش عوامل گوناگون تاثیرگذار بر سازگاری کشاورزان با کم آبی برای اطمینان از توسعه اقدام های سیاسی مناسب و طراحی پروژه­های موفق در زمینه مدیریت منابع آب ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی نقش عوامل موثر بر رفتارهای سازگاری کشاورزان در ابعاد سرمایه اجتماعی، اقتصادی و روان شناختی انجام شد. نمونه مورد مطالعه شامل کشاورزان شهرستان دشتستان بودند که با استفاده از جدول نمونه­گیری کرجسی تعداد ۳۳۰ نفر از طریق روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شده­اند. رفتارهای سازگاری با کم آبی عبارتند از: روش­های تعمیر کانال­ها، خرید آب اضافی، کشت گونه­های زودبازده، استفاده از آب­های نامتعارف و تنوع شغلی. نتایج نشان دادند که عوامل تحصیلات، فاصله زمین تا مرکز خدمات کشاورزی، تعداد محصولات، خودکارآمدی، ریسک­پذیری و پیوند از عوامل موثر بر تنوع شغلی و درآمدی به عنوان رفتار سازگاری با کم آبی می­باشند. هم چنین، وضعیت تاهل، تحصیلات، عضویت در تعاونی، تمایل به حفاظت از آب، درک خطر اجتماعی، خودکارآمدی، ریسک پذیری، نگرش زیست محیطی، تعاملات اجتماعی و پیوند اثر معنی­داری بر رفتار سازگاری خرید آب اضافی دارد. از طرف دیگر، متغیرهای وضعیت تاهل، ریسک زیست محیطی، برجستگی خطر، مسئولیت­پذیری، اعتماد کاری و پیوند بر تعمیر کانال­های آب و متغیرهای تعداد محصولات، تمایل به حفاظت از آب، ریسک پذیری، اعتماد کاری و تعاملات اجتماعی بر استفاده از منابع آب نامتعارف دارای اثر معنی­داری است. در پایان، متغیرهای سن، عضویت در تعاونی، تمایل به /حفظ آب، درک ریسک محیطی، درک ریسک اقتصادی، درک ریسک زیست­محیطی، خودکارآمدی، برجستگی خطر، انجمن غیر رسمی، اعتماد کاری و اعتمادی نهادی بر انتخاب رفتار سازگاری کشت گونه زودبازده موثر می­باشند. از این رو نمی­توان برای ترویج و گسترش تمام روش­های سازگاری نسخه یکسانی را در نظر گرفت.

رفتار سازگاری کشاورزان, کم آبی, سرمایه اجتماعی, ویژگی های روان شناختی