صیاد اصغری سراسکانرود - دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
احسان قلعه - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
علی اصغر اردشیر پی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مصطفی امیدی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

میزان گسترش و تخریب منابع را میتوان با پیشبینی تغییرات کاربری مشخص کرد و برنامهریزیهای آینده را به مسیر مناسبی سوق داد. هدف از این پژوهش ارزیابی کاربری اراضی شهرستان قوچان با استفاده از طبقه بندی شیءگرا و پیکسل پایه و پیش بینی تغییرات این کاربریها با استفاده از مدل CA مارکوف تا سال ۲۰۳۰ می باشد. در این تحقیق از تصاویر ماهواره لندست سنجندههای ETM و OLI مربوط به سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۸ (ماه آگوست) استفاده شد. پس از تهیه تصاویر، تصحیحات رادیومتریک بر روی تصاویر اعمال گردید و سپس با استفاده از دو روش پیکسل پایه و شیءگرا نﻘشه کاربری اراضی استخراج گردید. با استفاده از مدل سازی CA مارکوف و با توجه به دو نقشه کاربری اراضی به دست آمده، ماتریس احتمال تبدیل کاربریها به یکدیگر محاسبه شد و نقشه پیش بینی تغییرات CA مارکوف برای ۱۲ سال بعد یعنی سال ۲۰۳۰ به دست آمد و مساحت و درصد هر کدام از کاربری ها به طور جداگانه محاسبه شد. برای ارزیابی دقت طبﻘه-بندی از شاخصهای دقت کلی و ضریب کاپا استفاده شد. نتایج به دست آمده در طبقه بندی شیءگرا در هر دو شاخص صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب ۹۴ درصد و ۹۷/۰ درصد بود که دقیقتر از روش پیکسل پایه است. بیش ترین مساحت در منطقه با استفاده از طبقه بندی شیءگرا در سال ۲۰۰۰ مربوط به کاربری دیمزار و کاربری مناطق کوهستانی و با استفاده از روش پیکسل پایه مربوط به کاربری مرتع ضعیف و کاربری دیمزار میباشد. با توجه به طبقه بندی صورت گرفته برای سال ۲۰۱۸ با استفاده از طبقه بندی شیءگرا بیش ترین میزان مساحت را کاربری مرتع ضعیف و کاربری دیمزار داشتهاند. نتایج نشان داد که بیش ترین میزان افزایش تغییرات در بین کاربریها را کاربری مرتع ضعیف در سال ۲۰۳۰ خواهد داشت که نسبت به سال ۲۰۱۸ نیز ۰۷/۲۴۴۹۱ هکتار افزایش یافته است. بیش ترین میزان کاهش مساحت را کاربری مرتع متراکم با ۲۳/۲۶۶۱۵ هکتار خواهد داشت. کاربری انسان ساخت نیز در طی این بازه ۱۲ ساله ۶۲/۵۳۰ هکتار رشد خواهد داشت. با پیش بینی تغییرات کاربری اراضی نه تنها می توان میزان گسترش یا تخریب منابع را مشخص کرد بلکه می توان این تغییرات را در مسیر برنامهریزیهای مناسب هدایت کرد.

شهرستان قوچان, طبقه بندی پیکسل پایه, کاربری اراضی, CA مارکوف, طبقه بندی شیءگرا