مهرداد رمضانی پور - استادیار گروه جغرافیا، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

برنج  مهم­ترین محصول غذایی و تاثیرگذار در اقتصاد جمعیت ساکن مناطق شمالی ایران محسوب شده؛ به همین دلیل نیازمند برنامهریزی و مدیریت جدید در زمینه تاثیرات عوامل محیطی- اقلیمی بر روی آن میباشد. در این پژوهش میزان عملکرد محصول برنج برای بازه زمانی ۲۰۳۹-۲۰۱۰ با استفاده از دادههای روزانه بارندگی، دمای حداقل، دمای حداکثر و ساعات آفتابی ایستگاههای هواشناسی نوشهر، بابلسر و قراخیل مورد بررسی قرار گرفت. از مدل  Lars-WGبرای شبیهسازی پارامترهای هواشناسی و از معادلات رگرسیون چندمتغیره جهت پیشبینی میزان عملکرد برنج استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد نوسانات هر یک از پارامترهای دمای حداکثر سپتامبر، دمای حداقل ماه می، ساعات آفتابی آگوست و حداکثر دمای سپتامبر موجب نوسان در میزان عملکرد محصول برنج خواهد شد. در ایستگاه نوشهر حساسیت و انطباق بیشتری بین متغیر ساعات آفتابی آگوست و عملکرد محصول برنج مشاهده شد اما بارندگی آوریل یک انطباق نسبی با عملکرد برنج را نشان داد. در ایستگاه قراخیل دمای حداکثر سپتامبر و دمای حداقل در ماه می از حساسیت و انطباق قویتری نسبت به عملکرد محصول برنج برخوردار خواهد بود. اما در مجموع، عملکرد برنج در دو ایستگاه نوشهر و قراخیل واکنش مشابهی نسبت به پارامترهای اقلیمی خواهد داشت و بیشترین انطباق و حساسیت بین عملکرد محصول برنج و حداکثر دمای سپتامبر در ایستگاه بابلسر پیشبینی شد. تولید محصول برنج در مناطق نوشهر و قائمشهر از ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۹ کاهش خواهد یافت و در منطقه بابلسر از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ افزایش یافته و سپس از ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۹ روند کاهشی خواهد داشت اما از ۲۰۳۰ تا ۲۰۳۹ برای هر سه ایستگاه در تولید محصول برنج روند افزایشی پیشبینی شد

نوسانات اقلیمی, LARS-WG, رگرسیون چندمتغیره, پیشبینی عملکرد برنج, شمال ایران