شاهپور محمدپور - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
خشنود نوراللهی - استادیار، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

"این مقاله بنا به اعتراف نگارنده ی اول اصالت ندارد و از درجه اعتبارساقط است"  به منظور بررسی اثرات تاریخ و عمق کاشت بر میزان بیماری و در نهایت عملکرد در ارقام پاییزه نخود پژوهشی در استان لرستان، شهرستان کوهدشت در سال زراعی ۱۳۹۳-۱۳۹۲ به اجرا درآمد. این پژوهش در قالب طرح فاکتوریل و بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در ۴ تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه سطح تاریخ کاشت به عنوان فاکتورهای اصلی ( نیمه آبانماه، نیمه آذر ماه و نیمه اسفند ماه)، ۳ عمق کاشت مختلف به عنوان فاکتورهای فرعی ( ۵، ۹ و۱۳ سانتی متری سطح خاک) و ۳ رقم نخود به عنوان فاکتورهای فرعی- فرعی (ارقام عادل، هاشم و آرمان) بود. فاصله ردیفها ۳۰ سانتیمتر و فاصله بذور ۱۰ سانتیمتر از یکدیگر در نظر گرفته شد. میزان بیماری بر اساس درصد و شدت علایم به فاصله ۱۰-۷ روز ثبت گردید. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثر ارقام، اثر تاریخ کاشت در مورد کلیه شاخصهای مذکور معنیدار بوده است. همچنین اثر عمق کاشت و اثرات متقابل تاریخ کاشت در ارقام در مورد شاخص عملکرد معنیدار بودند. تاریخ کاشت اول بیشترین عملکرد و کمترین میزان آلودگی و تاریخ کاشت سوم کمترین عملکرد و بیشترین میزان آلودگی را نشان داد. تغییر تاریخ کاشت از نیمه اسفند ماه به نیمه آذرماه میزان محصول نخود را حدود دو برابر افزایش داد و میزان آلودگی را حدود ۴۱ درصد کاهش داد. عمقهای مختلف کاشت در مجموع تفاوتی را از نظر عملکرد، میزان آلودگی و وزن صد دانه از نظر آماری نشان ندادند. اما مقایسه میانگینهای اثرات متقابل عمقهای کاشت در ارقام نشان داد بیشترین میزان عملکرد در عمق کاشت سوم در رقم عادل حاصل شده است.

بیماری فوزاریوم, تاریخ کاشت, عمق کاشت, نخود