سعیده شهبازین - استادیار گروه مهاجرت، شهرنشینی و توزیع فضایی موسسه مطالعات جمعیت کشور، تهران، ایران

روند سریع و روبه­رشد مهاجرت، موجب شهرنشینی گسترده و تغییراتی بنیادی در الگوی سکونت شده است. مهاجرت گسترده با برهم­زدن تعادل جمعیتی، موجب فشار بر منابع مناطق می­شود که به­منظور جلوگیری از این فشار، شناخت الگوهای مهاجرت حاکم بر آن مناطق می­تواند نقش بسزایی در مدیریت مهاجرت داشته ­باشد. این مطالعه با استفاده از تحلیل ثانویه داده­های سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان خراسان رضوی، ضمن بررسی الگوهای مهاجرت شهر مشهد طی بیست سال، به جریان این جابه­جایی­ها پرداخته است. نتایج نشان داد که بیش از ۸۰% از کل مهاجران وارد­شده به شهرستان مشهد، وارد شهر مشهد شده­اند. بیشتر مهاجرت­ها به­صورت درون­شهرستانی بوده است؛ اما درمجموع استان­های تهران و سیستان و بلوچستان بیشترین مهاجرفرستی به این شهر را داشته­اند. ترکیب جمعیتی مهاجران نشان داد، در کنار ۸۰% از مهاجرت­های شهربه­شهر، مشهد هرساله پذیرای درصد قابل توجهی از مهاجران خارجی نیز بوده که مبدا عمده آن­ها کشور افغانستان است. ادامه جریان مهاجرت گسترده به شهر مشهد منجر به تشدید وضعیت تراکمی این شهر می­شود و مسائلی مانند حاشیه­نشینی، ایجاد سکونتگاه­های غیررسمی، افزایش مشاغل کاذب، مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی و غیره را به همراه خواهد داشت.

مهاجرت داخلی, الگوهای مهاجرت, شهر مشهد