حجت اله امرایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد دانشگاه صنعتی سهند
احد صمدی - استادیار مهندسی مواد دانشگاه صنعتی سهند
اکبر وجد - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد دانشگاه صنعتی سهند

یکی از روش های ایجاد ناهمگنی هدفمند در ریزساختار مواد، روش ریخته گری گریز از مرکز است که در آن نیروی گریز از مرکز منجر به توزیع درجه بندی شده ای از فازهای ریزساختاری در حین ریخته گری و انجماد می شود. بر این اساس، در این پژوهش با آماده سازی مذاب هیپویوتکتیک با ترکیب Al-۱۱ wt.% Mg۲Si و ریخته گری گریز از مرکز آن، استوانه هایی با شیب ترکیبی و فازی، در راستای شعاعی ریخته گری شدند. با بررسی ریزساختار استوانه های ریختگی در جهت شعاعی، دو لایه ی متمایز ریزساختاری به ترتیب با کسر حجمی بالای دانه های α-Al در سطوح خارجی و درصد بالای ریزساختار یوتکتیکی Al/Mg۲Siدر سطوح داخلی قابل تشخیص بودند. در مرحله ی بعد، نمونه های ریخته شده در دمای ˚C۵۳۰ به مدت ۱۰ ساعت محلول سازی شده و پس از تبرید در آب، به مدت ۸ ساعت در ˚C۱۷۵پیرسازی شدند. بررسی ریزساختار نمونه ها نشان می دهد که عملیات حرارتی باعث تبدیل ذرات Mg۲Si لایه ای موجود در ساختار یوتکتیکی سطوح داخلی به ساختار ریز شبه یوتکتیکی نقطه ای می شود. ساز و کار تشکیل چنین ساختار مرکب یوتکتیکی موضوعی است که در مقاله به آن پرداخته می شود

مواد هدفمند, آلیاژ هیپویوتکتیک Al-۱۱ Wt.%Mg۲Si, ریخته گری گریز از مرکز, ریزساختار درجه بندی شده