حیدر محمدزاده سالطه - دانشیار گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.
سیدجابر میرنیا - حسابداری علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی مرند ایران
یعقوب اقدم مزرعه - استادیار گروه حسابداری ، دانشکده مدیریت حسابداری ، واحد صوفیان . دانشگاه آزاد اسلامی .صوفیان، ایران
رسول عبدی - استادیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مفهومی عوامل قومیتی موثر بر کارکردهای حسابداری در شرایط محیطی ایران می باشد. این پژوهش از لحاظ روش شناسی جزو پژوهش های کیفی با رویکرد مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد می باشد، جامعه آماری شامل خبرگان صاحب نظر در زمینه مبانی تئوریک و عملی حسابداری؛ شامل اساتید حسابداری و مدیریت، حسابداران رسمی می باشد که با توجه به هدف پژوهش، از روش نمونه گیری گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شده است. پس از کسب نظر خبرگان از طریق ۱۸ مصاحبه نیمه ساختاریافته طی سال های ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ الگوی مفهومی کارکردهای حسابداری شامل شرایط علی، بستر و زمینه (ساختار)، مداخله گر، پدیده محوری، راهبردها و همچنین پیامدهای آن ها ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان داد با توجه به هدف تعیین شده، از آنجا که حسابداری به عنوان دانشی اجتماعی مطرح است لذا کارکرد اصلی این علم می تواند پاسخگویی و پاسخ خواهی باشد و در نتیجه با توجه به راهبردهای مطرح شده در مدل مفهومی بایستی آموزش لازم در جامعه شامل محیط دانشگاهی و محیط اجتماعی به عامه مردم در راستای نیازهای عمومی به بهترین کیفیت ممکن ارائه گردد. همچنین شفافیت از طریق سیستم حسابداری می تواند به عنوان راهبرد اصلی تحقق پاسخگویی مطرح شود. از طرفی طبق یافته های کمی پژوهش، عوامل فردی مانند؛ عدالت خواهی مطابق با دین و مذهب و ... می تواند عامل اساسی در توجه به قومیت گرایی باشد که پیامدهای عدالت اجتماعی نتیجه این مهم خواهد بود که در این مهم سبقه تاریخی اقوام و فرهنگ پاسخگویی و پاسخ خواهی آنها می تواند بستر و زمینه لازم را ایجاد نماید.

کارکردهای حسابداری, عوامل قومیتی, مفهوم پردازی قومیت در حسابداری, الگوی کارکردهای حسابداری, داده بنیاد