مهدی شبان غازانی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلخچی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، ایلخچی، ایران.
اکبر وجد - دانشگاه فنی و حرفه ای، آموزشکده شماره ۲ تبریز، ایران.
بشیر مصدق - دانشگاه فنی و حرفه ای، آموزشکده شماره ۲ تبریز، ایران.

در بین روش­های گوناگون استحکام دهی فلزات، ریز کردن دانه ­ها به عنوان روشی موثر و کم هزینه پذیرفته شده است. امروزه با استفاده از روش­های ترمومکانیکی پیشرفته می­توان اندازه دانه­های فریت را حتی تا کم­تر از ۱ میکرون نیز ریز کرد. از جمله روش­های نوین در دهه اخیر، در مورد ریز کردن ساختار فلزات استفاده از تغییر شکل پلاستیک شدید است. بر این اساس، در این پژوهش، تاثیر تغییر شکل پلاستیک شدید از راه روش اکستروژن و فشار در کانال­های همسان متقاطع در محدوده کار سرد فریت بر مقدار ریز شدن فریت و امکان ایجاد ساختار فرا ریزدانه و نانوساختار در یک نوع فولاد ساده کربنی بررسی شده است. نتایج نشان دادند که روش تلفیقی اکستروژن و فشار در کانال­های همسان متقاطع روشی موثر در فرآوری فولاد کربنی نانوساختار است به گونه ای که با این روش فولاد نانوساختار با اندازه کریستالیت هایی در حد ۱۲۵ نانومتر و با استحکام تسلیم سه برابر فولاد درشت دانه اولیه فراوری شد.

فولاد بالک نانوساختار, تغییر شکل پلاستیک شدید, پراش پرتو ایکس