سیامک نیک مهر - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز.
عباس عبدشاهی - استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان.
عباس میرزایی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز.

دانه­های روغنی بعد از غلات به­عنوان دومین منبع تامین انرژی در تغذیه انسان مطرح می­باشند. در میان اجزای پنجگانه مواد غذایی، روغن و چربی­ها به دلیل تامین فشرده­ترین منبع انرژی و ویتامین­های محلول در چربی و ارزش غذایی بالایشان از اهمیت ویژه­ای برخوردار می­باشند. در مطالعه حاضر تقاضای خانوار برای مهم­ترین روغن­های خوراکی شامل روغن زیتون، سویا، ذرت و آفتابگردان در ایران در دوره زمانی ۱۳۶۹-۱۳۹۱ بررسی گردید. همچنین اثرات رفاهی تغییرات میزان موجودی بازار آنها مبتنی بر مقدار، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور از سیستم تقاضای تقریبا ایده­آل معکوس درجه دوم (IQUAIDS) استفاده شده است. نتایج به­دست آمده نشان داد که تمامی روغن­های خوراکی دارای کشش خود مقداری منفی هستند و روغن­های سویا و زیتون به ترتیب دارای بیشترین و کمترین کشش خود مقداری می­باشند. در پایان، میزان تغییرات رفاه ناشی از کاهش ۱۰، ۲۵ و۵۰ درصدی موجودی بازار روغن آفتابگردان بیشترین تاثیر را بر روی رفاه خانوارها در میان سایر روغن­ها دارد. بنابراین در میان روغن­های موجود، روغن آفتابگردان از اهمیت بالایی در سبد خانوار برخوردار است.

سیستم تقاضای نسبتا ایده آل معکوس درجه دوم, روغن های خوراکی, اثرات رفاهی, خانوارها, ایران