حلیمه پیری - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل
ملیحه حیدری - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد مالی

اصلاح نظام قیمت­گذاری مبتنی بر ارزش اقتصادی آب در بخش کشاورزی، یکی از کارآمدترین ابزارهای مدیریت تقاضا است که به تنظیم الگوی مصرف آب در این بخش منجر می­شود. با اصلاح تعرفه­های آب در بخش کشاورزی، می­توان امیدوار بود که مقدار تقاضای آب کاهش یافته و زمینه صرفه­جویی و ذخیره­سازی آن فراهم گردد. هدف این مطالعه، تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی از دید تقاضاکنندگان با استفاده از رهیافت تابع تولید، در مزارع زیر کشت سورگوم علوفه­ای در منطقه سیستان در سال ۹۴ می­باشد. برای تعیین ارزش اقتصادی آب، توابع انعطاف­پذیر و انعطاف ناپذیر مورد استفاده قرار گرفت. پس از برآورد این توابع، بمنظور انتخاب بهترین شکل تابع تولید از فرض­های کلاسیک و آزمون­های اقتصاد­سنجی استفاده شد. بر اساس نتایج، تابع       کاب­داگلاس به عنوان تابع برتر تولید انتخاب شد. قدر­مطلق کشش خود­قیمتی تقاضای مشتق­شده آب ۲۵/۲ محاسبه شد که بزرگ­تر از یک بودن مقدار این کشش نشان می­دهد که سیاست­های قیمتی می­توانند عامل مهمی در کنترل مصرف نابهینه این نهاده با­ارزش باشند. بهره­وری نهایی تولید ۳/۰ و ارزش اقتصادی آب ۴۵۰ ریال به ازای هر متر­مکعب آب به­دست آمد که اختلاف ۵/۵۵ درصدی با قیمت آب­بها دارد. بنابراین پیشنهاد می­شود با حذف تدریجی اختلاف قیمت­ها، ارزش آب را به جایگاه واقعی خود نزدیک­تر کرده و در مصرف این نهاده در منطقه مورد مطالعه صرفه جویی شود.

کشش خود قیمتی, قیمت سایه ای, تابع انعطاف پذیر, تابع انعطاف ناپذیر