جلیل خداپرست شیرازی - هیات علمی گروه اقتصاد ، دانشکده اقتصاد و مدیریت ، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز
زهرا خاوند - دانشجوی دکتری اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

در این مطالعه به مقایسه و بررسی تاثیر ابعاد سه گانه (اقتصادی، اجتماعی و سیاسی) جهانی شدن بر تخریب محیط زیست در ایران برای دوره زمانی ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۴ و در قالب الگوی هم انباشتگی جوهانسون- جوسیلیوس تصحیح خطای برداری (VECM) پرداخته شد. برای این منظور از شاخص KOF به عنوان متغیر جهانی شدن استفاده شد که آمار مربوط به آن از پایگاه اینترنتی موسسه KOF جمع آوری گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که از ابعاد سه گانه جهانی شدن، ابعاد اقتصادی و سیاسی جهانی شدن باعث افزایش تخریب محیط زیست می شود اما بعد اجتماعی جهانی شدن، به دلیل افزایش آگاهی های مردم از خطر تخریب محیط زیست، باعث کاهش تخریب محیط زیست در ایران طی دوره مورد بررسی می شود. پیشنهاد می گردد که سیاست گذاران، برای بهره مندی از دستاوردهای فرآیند جهانی شدن از طریق ایجاد نهادها و ظرفیت های لازم، شرایط را برای گسترش تکنولوژی های پاک، ایجاد مزیت نسبی در صنایع پاک و محدود کردن صنایع با شدت آلودگی بالا مهیا کنند تا پیامدهای منفی رقابت جهانی بر پایداری محیط زیست به حداقل برسد.

واژه های کلیدی: الگوی تصحیح خطای برداری (VECM), شدت مصرف انرژی, جریان واقعی تجارت, محیط زیست