امید زمانی - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سید مجتبی مجاوریان - عضو هیئت علمی
امیر منصور طهرانچیان - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

سیاست تعرفه وارداتی در طول زنجیره عرضه محصولات کشاورزی همواره یکی از چالش های سیاستگذاران این بخش بوده است. در این مطالعه اتخاذ سیاست های مختلف نرخ تعرفه بر محصولات خام در ابتدای زنجیره و محصول فرآوری شده در انتهای زنجیره عرضه روغن نباتی ایران مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به پیوستگی بازارهای مختلف در طول زنجیره از تعادل جزئی چندبازاره جهت شبیه سازی سناریوها استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با کاهش ۲۰ درصد (۴۰ درصد) درصد تعرفه دانه های روغنی، میزان تولید و واردات روغن خام به ترتیب ۱۶۹ درصد (۱۸۹ درصد) افزایش و ۸۹ درصد (۹۹ درصد) کاهش می یابد. حال آنکه افزایش ۲۰ درصد (۴۰ درصد) تعرفه روغن نباتی باعث کاهش مازاد رفاهی مصرف کنندگان این محصول به میزان ۳۲ درصد (۵۶ درصد) خواهد شد. همچنین افزایش تعرفه روغن نباتی اثر ناچیزی بر محصولات زنجیره های ابتدایی شامل روغن خام و دانه های روغنی دارد. بر اساس نتایج بدست آمده، پیشنهاد می گردد که به منظور افزایش کارایی و اثربخشی سیاست های بازاری، اثرات متقابل این سیاست ها بر زنجیره های متوالی عرضه روغن نباتی مورد توجه قرار گیرد.

تعادل جزیی چندبازاره, سیاست تعدیل تعرفه, دانه های روغنی, روغن خام, روغن نباتی