فاطمه فتحی - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران.
محمد بخشوده - استاد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران.

تولید محصولات دامی و بویژه تولید مرغ گوشتی در ایران با مشکل پایین بودن بهره­وری انرژی همراه است. بمنظور بهبود بهره­وری مصرف انرژی، دولت در سال ۱۳۸۹ فاز اول برنامه حذف یارانه حامل­های انرژی را به اجرا در آورد و در پی آن در سال ۱۳۹۲فاز دوم آنرا عملی ساخت. اعمال این برنامه، تولیدات دام و طیور را که سهم زیادی از مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران را به خود اختصاص داده­اند تحت تاثیر قرار داده است. به همین دلیل، اقدام هایی از قبیل تغییر سیستم تولید و افزایش بهره وری در راستای مقابله با افزایش هزینه­های تولید ناشی از اجرای برنامه، به وسیله تولید­کنندگان این محصولات انجام شده است. در این مطالعه راهکارهای مقابله با اثرات هزینه ای حذف یارانه انرژی به وسیله تولید­کنندگان مرغ گوشتی استان فارس بر اساس معیارهای اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست­محیطی با استفاده از روش AHP رتبه­بندی شدند. نتایج نشان دادند که از دید خبرگان و کارشناسان پرورش مرغ گوشتی، بر اساس معیارهای فوق، تجهیز واحدها به تهویه ترکیبی با عایق­بندی مناسب (۱۷۸/۰) و سیستم تهویه مدرن بهمراه سیستم کنترل­کننده هوشمند (۱۷۵/۰) به ترتیب در رتبه یک و دو قرار دارند. بر مبنای نتایج، ایجاد زمینه مناسب برای آشنایی مرغداران با سیستم­های تهویه و نوع عایق­بندی مناسب با شرایط آب و هوایی منطقه پیشنهاد می شود.

بهره وری, مرغداری های پرورش مرغ گوشتی, یارانه انرژی, AHP