حسن حکمت نیا - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور یزد، یزد، ایران
میرنجف موسوی - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
محمد رسولی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
شراره سعیدپور - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

رشد و توسعه اصولی شهرها تسهیل­گر روند پایداری می­باشد که جهت تحقق این مهم سیاست گذاری ها و ذینفعان مهم ترین مولفه دخیل در آن هستند. بدین منظور تحقیق حاضر با  هدف شناسایی و تحلیل  عوامل کلیدی موثر در سیاست گذاری توسعه فیزیکی شهر ارومیه در تلاش است که با اعمال سیاست­ها و تغییر در قدرت عملکرد بازیگران، روند توسعه شهر را در مسیر صحیح هدایت کند. نوع تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر گردآوری داده توصیفی-تحلیلی بوده است. در این پژوهش به منظور بررسی چگونگی رشد و توسعه فیزیکی شهر ارومیه از مدل هلدرن، و با استفاده از نرم­افزار میک­مک شاخص­های موثر درروند توسعه این شهر شناسایی و سپس بازیگران کلیدی نقش آفرین در محیط نرم­افزار Mactor مورد تحلیل و اقدام به تعیین میزان رقابت­پذیری، همگرایی و توافق بین بازیگران کلیدی شده است. نتایج تحقیقات بر اساس محاسبات مدل هلدرن نشان داد که حدود ۸/۲۵ درصد رشد شهر ارومیه در فاصله سال­های ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۵، بر اثر رشد افقی بدقواره(­­اسپرال) شهر و حدود ۲/۷۴ درصد مابقی توسعه شهر ناشی از رشد جمعیت شهر بوده است که منجر به افزایش تراکم جمعیت و کاهش سرانه زمین شهری شده است. برای تحلیل و ارزیابی سیاست گذاری توسعه فیزیکی شهر ارومیه از۳۱عامل استفاده شده است که بااستفاده از نرم­افزار میک­میک، ۸ پیشران کلیدی در سیاست گذاری استخراج و ۵ بازیگر کلیدی جهت پیشبرد این سیاست­ها شناخته شده اند که مدیران شهری و بنگاه­های شهری به ترتیب بیشترین قدرت رقابت­پذیری، صلاحیت، تاثیرگذاری را داشته­اند. درنهایت بیشترین توافق بازیگران در رابطه با گمانه­های توسعه فیزیکی بر احتمال تبدیل شدن شهر به جولانگاه بورس بازی زمین و مسکن، و سیاست­ آمرانه و متمرکز بوده است.

سیاست زمین شهری, توسعه فیزیکی شهر, شهر ارومیه, MACTOR