آمنه خلعتبری - دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، تنکابن، ایران
شهره قربان شیرودی - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، تنکابن، ایران
محمد رضا زربخش - دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.
طاهر تیزدست - استادیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

مقدمه: نقش درمان­ها و مداخلات روان­شناختی در بیماری­های مزمن مورد تایید قرار گرفته است، از­این­رو هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت و درمان مبتنی ­بر ­پذیرش ­و ­تعهد بر ولع خوردن، کیفیت زندگی و پریشانی روان­شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ شهر تنکابن بود. روش: این پژوهش مطالعه آزمایشی با روش نمونه­گیری هدفداربود و جامعه آماری آن بیماران دیابتی بیمارستان شهر تنکابن­بود که ۲۰۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و پس از انجام آزمون متغیر وابسته، افرادی که انحراف معیار متفاوتی با سایرین داشتند، گزینش­شدند که تعداد آن­ها ۱۰۰ نفر بود و از بین ۴۵ نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و در سه گروه ۱۵ نفری، دو گروه مداخله و یک گروه کنترل قرار گرفتند که مقیاس­های ولع به غذا- صفت داچ، کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع ۲ طبق شاخص چهار عاملی هالینگستد و پریشانی روان­شناختی نجاریان و داودی به آنان و ۱۲ جلسه درمان متمرکز بر شفقت و ۱۲ جلسه درمان اکت اجرا شد (جلسه ۴۵ دقیقه). جلسات برای هر مداخله هفته­ای دو جلسه با فاصله ۳ روز اجرا گردید. پایان درمان هر سه گروه مورد پس آزمون قرار گرفتند. یافته ها: تفاوت میانگین­های دو گروه در ولع خوردن، کیفیت زندگی و پریشانی روان­شناختی به ترتیب (۲۶۴/۷-)، (۰۵۴/۷) و (۹۱۴/۷-) بود که نشان داد افرادیکه تحت تاثیر درمان پذیرش و تعهد قرار گرفته­اند نسبت به افرادیکه تحت درمان متمرکز بر شفقت قرار گرفته­اند، در میزان هر یک از متغیر­های ذکر شده در پس­آزمون اثربخشی بیشتری از خود نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج حاکی از روند کاهشی ولع خوردن، پریشانی روان­شناختی و افزایش کیفیت زندگی در مرحله پیگیری و اثربخشی هر دو رویکرد و برتری رویکرد اکت بود؛ بنابراین می­توان از این درمان در شرایط مختلف جهت بهبود زندگی افراد استفاده کرد.

درمان متمرکز بر شفقت, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, ولع خوردن, کیفیت زندگی, پریشانی روان شناختی