حسن نوروزی - دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
سید سلیمان محمدی دوست - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، کارشناس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کهگیلویه و بویراحمد،ایران
حسین حسینی خواه - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه اصفهان، اصفهان،ایران
محمد علی خانی زاده - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی، موسسه آموزش عالی آپادانا، شیراز، ایران.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی میزان آسیب پذیری کاربری های ناحیه یک شهر یاسوج در برابر بحران­های احتمالی از منظر پدافند غیرعامل  و شناسایی پیشران های شگفت­انگیز در کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از بحران های انسانی می­باشد. در این راستا جهت تجزیه و تحلیل داده­ها و اطلاعات پژوهش، از نرم­افزار تحلیلگر فضایی ARC GIS  ، Auto CAD و نرم­افزار آینده پژوهی MICMAC و مدل های آماری تحلیل اثرات متقاطع و IHWP  استفاده گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد، در مجموع ۸۹/۵ درصد از کاربری­ها با میزان ۱۱۸۸۹۳ مترمربع و وزن (۱۵۱/۰ – ۰۹۹/۰) دارای درجه آسیب پذیری بسیار کم، ۳۵/۲۵ درصد از کاربری ها با وزن (۱۷۹/۰-۱۵۱/۰) دارای آسیب پذیری کم، ۹۴/۲۸ درصد از کاربری­ها با مقدار مساحت (۵۵۱۰۱۸ متر مربع) و با اوزان (۲۳۵/۰-۲۰۴/۰) دارای درجه آسیب پذیری زیاد، ۳۶/۹ درصد از کاربری ها با مساحت (۱۳۱۳۱۴ متر مربع) داری درجه آسیب پذیری بسیار زیادی هستند. و به طور کلی نزدیک به ۴۰ درصد از کاربری ها در برابر شاخص­های آسیب پذیری پدافند غیرعامل و بحران­های انسانی، آسیب­پذیر هستند. همچنین یافته­های پژوهش نشان داد که پیشران­های هدف عبارتند از؛ مصالح ضعیف ابنیه و کیفیت پایان ابنیه، عدم استفاده از متخصصان و نخبگان درحوزه­ی مدیریت شهر، عدم توجه به اصول پدافند غیر عامل درساخت و طراحی ساختمان ها، نبود ساختمان­های امن و پناهگاه­های مناسب در شهر و عدم توجه به مسئله پدافند غیرعامل در طرح­ها و برنامه­ریزی های شهری جزء متغیرهای ورودی بوده و بیشترین شدت خالص تاثیرگذاری را دارند. همچنین پیشران مصالح ضعیف ابنیه و کیفیت پایان ابنیه با خالص اثرگذاری ۲۵/۰درصد، دارای بیشترین شدت اثرگذاری مستقیم و تراکم بالای جمعیتی و ساختمانی با خالص اثرگذاری غیرمستقیم ۲۰/۰ درصد، دارای بیشترین شدت اثرگذاری غیرمستقیم هستند.

آسیب پذیری, پدافند غیر عامل, رویکرد آینده پژوهی, ناحیه یک شهر یاسوج