مهدی درخشان نیا - گروه مهندسی عمران، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران.
مهدی قمشی - گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
سید سعید اسلامیان - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.
سید محمود کاشفی پور - گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

مقدمه: جریان­های غلیظ اغلب عامل اصلی انتقال رسوب در آب­های عمیق و مخازن می­باشند. برای جلوگیری از رسوب در مکان­های بحرانی سدها، روش­های مختلفی از جمله قرار دادن موانع در مسیر این جریان­ها ارائه شده است. روش­: براین­اساس در این مطالعه اثر دبی، غلظت ورودی، شیب و ارتفاع موانع نفوذپذیر ذوزنقه­ای شکل بر رفتار جریان­های غلیظ نمکی به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. ۷۲ آزمایش­  با دبی متغیر ۷/۰، ۲/۱و ۷/۱ لیتر برثانیه و غلظت متغیر ۲۰ و ۲۵ گرم بر لیتر، شیب ۵/۰، ۱ و ۵/۱ درصد و ارتفاع مانع ۱، ۵/۱ و ۲ برابر بدنه جریان غلیظ انجام شد و  براساس شار هد جریان مقادیر درصدکاهش هد تعیین و اثر سایر پارامترها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته­ها: نتایج نشان داد که سه پارامتر شیب، غلظت و دبی ورودی عوامل موثر بر مومنتم جریان بوده و با افزایش هر یک از این پارامترها، میزان کارایی موانع با نسبت بی­بعد ارتفاع ۱ و ۵/۱ کاهش پیدا می­کند اما در مانع با نسبت بی­بعد ارتفاع ۲ عملکرد مانع بهتر بوده و هنگام برخورد جریان با مانع اغتشاش زیاد ایجاد شده که سبب کاهش چشمگیر هد جریان غلیظ می­گردد. نتیجه­گیری: به این صورت که نرخ متوسط کاهش شار هد برای نسبت بی­بعد ارتفاع ۱ در حدود ۳۸ درصد و برای نسبت بی­بعد ارتفاع ۵/۱ در حدود ۵۲ درصد و برای نسبت بی­بعد ارتفاع ۲ در حدود ۸۶ درصد می­باشد. در انتها به برازش خطی و غیرخطی داده های درصد کاهش هد جریان غلیظ پرداخته شد.

جریان های غلیظ, موانع نفوذپذیر, شار هد, مومنتم