فاطمه اکبری - کارشناس ارشد روان شناسی خانواده، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محسن دهقانی - استادیار گروه روان شناسی، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران
مجتبی حبیبی - استادیار گروه روان شناسی، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران

مقدمه: هرچند شواهدی درباره ارتباط متغیرهای فاجعه آفرینی و رضایت زناشویی با افسردگی در بیماران درد مزمن وجود دارد اما اینکه آیا ارتباط مذکور پس از کنترل اثر متغیرهای مداخله­گر همچنان معنی دار است یا خیر، موردبررسی قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سهم فاجعه­آفرینی درد و رضایت زناشویی در پیش­بینی افسردگی پس از کنترل اثر شدت درد، ترس از درد و ناتوانی ناشی از درد انجام شده است. روش: در یک طرح توصیفی همبستگی از بین بیمارانی که به کلینیک ارتوپدی بیمارستان آتیه و کلینیک درد رسا مراجعه کرده بودند و با توجه به معیارهای ورود و خروج، ۱۲۱ بیمار انتخاب شدند و از آن ها خواسته شد که به پرسشنامه­های مقیاس دیداری شدت درد، مقیاس فاجعه­آمیز کردن درد، ترس از حرکت، ناتوانی ناشی از درد، مقیاس افسردگی و رضایت زناشویی پاسخ دهند. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که افسردگی با رضایت زناشویی همبستگی منفی معنادار و با فاجعه آفرینی، ترس از درد و ناتوانی بیمار همبستگی مثبت معناداری داشت. در تحلیل رگرسیون، فاجعه آفرینی و رضایت زناشویی توانستند افسردگی را فراتر از اثر شدت درد، ترس از درد و ناتوانی ناشی از درد پیش­بینی کنند. نتیجه­ گیری: با توجه به اینکه افکار فاجعه آفرین و رضایت زناشویی پایین خلق افسرده را در بیماران درد مزمن پیش­بینی می کند لذا اگر در کنار برنامه درمانی این بیماران برای کاهش درد، از راهکارهای شناختی مربوط به کاهش افکار فاجعه آفرینی و نیز رویکردهای زوج درمانی در جهت افزایش رضایت زناشویی آن ها استفاده شود، می­توان به پیشگیری از افسردگی این بیماران کمک کرد.

فاجعه آفرینی, رضایت زناشویی, افسردگی, درد مزمن