بهمن صحنه - استادیار دانشگاه گلستان
ابراهیم معمری - دانشگاه گلستان

امروزه گردشگری یکی از مهم­ترین، پرسودترین و امیدبخش­ترین فعالیت­های انسان معاصر است، به گونه­ای که از آن به عنوان گذرگاه رشد و توسعه یاد می­کنند. در بسیاری از کشورهای دنیا امروزه صنعت گردشگری نیروی اصلی پیشبرد و توسعه اقتصادی به شمار می­رود و به اندازه­ای در رشد اقتصادی- اجتماعی کشورها اهمیت دارد که بسیاری از برنامه­ریزان و اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نامیده­اند. پس باید به ظرفیت فضاهای گردشگری به­ویژه زیرساخت­ها و خدمات مورد نیاز گردشگران توجه ویژه و وافری داشت. سطح­بندی و رتبه­بندی زیرساخت­های گردشگری در نواحی گردشگری و توزیع متعادل زیرساخت­ها، یکی از اقدامات اساسی توسعه گردشگری و معیاری برای تعیین مرکزیت و همچنین تعیین امکانات مورد نیاز و تعدیل نابرابری بین نواحی مختلف یک استان است. هدف پژوهش حاضر، سطح­بندی شهرستان­های استان گلستان بر اساس توزیع فضایی زیرساخت­های گردشگری با بهره­گیری از تکنیک­های تصمیم­گیری VIKOR ، SAW وTOPSIS  است. جهت تعیین اهمیت هر یک از شاخص­ها از روش آنتروپی شانون و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از صفحه گسترده Excel استفاده گردید. همچنین برای رسیدن به یک اجماع کلی و دقیقتر در نتایج از تکنیک ادغام کپ­لند بهره گرفته شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و رویکرد حاکم بر فضای تحقیق، کاربردی است. نتایج حاصل از تکنیک کپلند نشان می­دهد که شهرستان­های گرگان با ضریب امتیاز (۱۳) و گنبد کاووس با ضریب امتیاز (۱۱) با کسب رتبه اول از نظر برخورداری از شاخص­های گردشگری از وضعیت مطلوبی برخوردارند و شهرستان­های گمیشان با ضریب امتیاز (۱۱-) و مراوه­تپه با ضریب امتیاز (۱۳-) در وضعیت محروم و ۱۰ شهرستان­ دیگر استان در وضعیت نیمه­برخوردار قرار دارند.

مدل VIKOR, زیرساخت های گردشگری, رتبه بندی, استان گلستان