نگار طیب زاده مقدم - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
بهرام ملک محمدی - دانشیار گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

چکیده در سالهای اخیر، رشد روز افزون جمعیت و توسعه اقتصادی در سرتاسر دنیا منجر به افزایش تقاضا برای منابع محدود گشته و این امر سبب ایجاد مناقشات در چگونگی بهره برداری از منابع مشترک شده است. در چنین وضعیت های اختلافی به منظور تخصیص بهینه و عادلانه از ابزارهای ریاضی متعددی مرتبط با تئوری های مختلف استفاده می شود. با استفاده از این تئوری ها می توان به درکی نظامند از تعاملات بین افراد و گروه های ذینفع در مناقشات محیط زیستی دست یافت و راه حل های موثر عملی و استراتژیک برای مدیریت و سیاست گذاری های کاراتر ارائه نمود. تئوری ورشکستگی از جمله تئوری های نوین، کاربردی و با انعطاف پذیری بالا در مدل سازی مسائل مربوط به مناقشات محیط زیستی است. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از روشهای مختلف تئوری ورشکستگی چون روش ورشکستگی نسبی(PRO) ، مقید به ضرر یکسان (CEL)، پینایل (Pin)، مقید به سود یکسان(CEA) ، ورشکستگی تعدیل شده (AP) و تالمود(TAL) تخصیص آب سطحی حوضه دریاچه ارومیه بین سه استان ذینفع (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان با رعایت تامین حداقل نیاز اکولوژیکی دریاچه ارومیه به میزان ۳۱۰۰ میلیون متر مکعب بررسی شد و نتایج حاصل از روشهای مختلف با یکدیگر مقایسه گردید. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، روش CEA حداکثر میزان تخصیص را برای دو استان کردستان به میزان ۱۰۰ درصد و آذربایجان شرقی به میزان ۹۳ درصد فراهم می کند و رضایت دو استان از سه استان را بیش از سایر روش ها برآورده می کند. از اینرو بر مبنای قانون تعدد، روشCEA به عنوان روش برتر در این مطالعه انتخاب گردید.

واژه‎های کلیدی: تئوری ورشکستگی, منابع مشترک, مناقشات محیط زیستی, دریاچه ارومیه