الهام چاوشی - گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
بدری شاه طالبی - گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
رضا ابراهیم زاده دستجردی - استادیار گروه مدیریت فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

پژوهش حاضر با هدف ارائه­ی مدل پارادایمی مدرسه پژوهش­محور به روش کیفی از نوع نظریه زمینه­ای انجام شد. مشارکت­کنندگان پژوهش همه متخصصان و کارشناسان مدیریت آموزشی و برنامه­ریزی درسی در استان اصفهان تشکیل بود. بر مبنای روش نمونه­گیری هدفمند (گلوله­برفی) و نمونه­گیری نظری (به منظور رسیدن به اشباع نظری) و با تکنیک مصاحبه­ی نیمه­ساخت­یافته با ۲۴ نفر از کارشناسان و متخصصان مدیریت آموزشی و برنامه­ریزی درسی در استان اصفهان مصاحبه انجام شد. یافته­های پژوهش بیانگر این بود که ناکارآمدی ساختار آموزش­محور، نگرش توسعه گرایانه، الزام به پژوهش­محوری در سند تحول بنیادین، الزام به پژوهش­محوری در قانون  برنامه پنج­ساله ششم توسعه و توسعه تفکر آینده نگرانه به عنوان عوامل علی مطرح هستند که بر پژوهش­محوری تاثیر گذاشته و به نوعی ضرورت آن را توجیه می­کنند. تغییر سیاست­های یادگیری، بسترسازی چندوجهی و حمایت­گری نهادی نیز زمینه­ها و بسترهایی هستند که تحقق پژوهش­محوری را تسهیل می­کنند. همچنین، برخی عوامل کلان (اجتماعی – فرهنگی، تنازع نهادهای قدرت) و عوامل خرد (سرمایه روان شناختی اجتماعی، گفتمان نمایشی آموزش) بر راهبردهای تحقق پژوهش­محوری که شامل احیاء رسالت مدرسه و بازآرایی عناصر آموزشی تاثیر می­گذارند. در صورت تحقق پژوهش­محوری، می­توان شاهد پیامدهای مثبتی در دو سطح فردی (توسعه عمل گرایی فردی، پویایی ذهنی) و اجتماعی – سازمانی (توسعه دانایی­محوری اجتماعی، بهسازی سازمانی) بود.

مدرسه پژوهش محور, نظریه زمینه ای, نظام آموزشی, نهاد مدرسه