آرزو علی عسگری - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب
مهدی ذاکری نیا - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی گرگان
مجید حیدری زاده - موسسه تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کرج
حسین شریفان - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی گرگان

روش تحلیل منطقه ای به عنوان یکی از مهمترین روشهای برآورد جریان حداقل برای مطالعه خشکسالی در مناطق فاقد آمار کافی به کار می رود. در این تحقیق، تحلیل منطقه ای خشکسالی بر اساس روز-های بدون بارندگی با استفاده از داده های ۶۷ ایستگاه سینوپتیک با طول دوره آماری مناسب و پراکنش یکنواخت در سطح کشور ایران انجام شد. پس از مرتب کردن بارندگی روزانه، دوره های بدون بارش تعیین و تعداد روزهای بدون بارش در هر ایستگاه مشخص شد. ابتدا مناطق همگن هیدرولوژیک مشخص و سپس مناسب ترین تابع توزیع آماری در آن مناطق تعیین شد. به منظور تحلیل فراوانی از برنامه FREQ در محیط MATLAB استفاده شد. حداقل و حداکثر طول دوره آماری بارندگی روزانه به ترتیب با ۱۷ سال داده برای ایستگاه سمنان و ۵۶ سال برای ایستگاه تبریز و چند ایستگاه های دیگر می باشد. بر اساس نتایج تحلیل منطقه ای، کل کشور ایران به ۸ منطقه همگن دسته بندی شد. نقشه های مکانی حداکثر دوره-های بدون بارش در دوره بازگشت های مختلف نشان داد که دوره های خشک از شمال به جنوب و از غرب به شرق در کشور طولانی تر شده و در کشور سه منطقه مجزا به لحاظ توزیع دوره های خشک قابل تمیز می باشد. در مناطق شمالی دوره های بدون بارش کاهش و دوره های مرطوب افزایش می یابد که نشان دهنده حساسیت پائین این مناطق به شرایط خشک می باشد. مناطق جنوبی (به خصوص استان های حاشیه خلیج فارس و دریای عمان) و مناطق مرکزی نیز حساس ترین مناطق به کاهش روزهای بارندگی و افزایش دوره های بدون بارش در دوره بازگشت های مختلف است.

تحلیل منطقه ای, روزهای بدون بارندگی, خشکسالی