زهرا برزگر - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، شیراز، ایران
زهره فتحی نژاد - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه پیام نور، شیراز، ایران
شیما نوذری - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه پیام نور، شیراز، ایران

فضاهای شهری به عنوان فضایی برای تکامل و تعاملات انسان از ابتدای تاریخ اسلام دارای اهمیت بوده است. میادین شهری یکی از فضاهای عمومی در شهر هستند که نقش تاثیرگذاری در هویت بخشی به فضاهای شهری، ادراک شهروندان از محیط، تعلق مکانی ساکنین و خاطره انگیزی شهروندان از شهر را بر عهده دارد. این پژوهش به بررسی شاخصه­های هویتی، کالبدی، اجتماعی و ادراکی در هشت فلکه منتخب کلان­شیراز، شامل فلکه­های آزادی، معلم، شهدا، قائم، ارم، ولی عصر، ستاد و نمازی با کمک روش کاربردی توصیفی پیمایشی پرداخته است. انتخاب نمونه با کمک نمونه­گیری دارای معیار بوده است که شامل اهمیت تاریخی، موقعیت قرارگیری در شهر، وسعت آنها، وضعیت تخریبی و یا سلامت است. بر اساس مبانی نظری پژوهش پنج دسته مولفه شامل هویتی، زیباشناختی، کیفیت تاریخی، اجتماعی وکالبدی با بیست زیرمولفه ارزیابی شده­اند. جامعه آماری پژوهش ۲۸۰ نفر از مردم با نمونه­گیری تصادفی ساده بوده­اند، پرسشنامه محقق ساخته با کمک نظر متخصصین بکار گرفته شد و جهت تجزیه و تحلیل داده­ها در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون t تک نمونه­ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که در بعد هویت مکانی، زیبایی فلکه­های آزادی و ارم با میانگین­های به ترتیب ۹۲/۳ و ۲۶/۴،  بالاتر از حد مطلوب و P مثبت را به خود اختصاص داده، فلکه نمازی در حد مطلوب با میانگین ۱۳/۳ در سطح  Pکمتر از ۰۵/۰ و فلکه­­های شهدا، اطلسی، ستاد، ولی عصر و معلم با میانگین­های ۵۶/۲، ۳۰/۲، ۵۶/۲، ۸۶/۱ پایین تر از حد مطلوب ۱ با P منفی می­باشد. در بین کل مولفه­های اصلی در این پژوهش فلکه ارم از مطلوبیت بالا و  P مثبت، میانگین بالاتر از میانگین فردی را داراست و فلکه ولی عصر با P منفی با امتیاز بین ۱ و ۲ و میانگین پایین­تر از میانگین فردی از پایین­ترین مطلوبیت برخوردار است.

برنامه ریزی شهری, میدان شهری, زیباشناسی ادراکی, هویت مکانی, شیراز