محمدعلی خلیجی - دکتری شهرسازی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
زهراسادات سعیده زرآبادی - استادیار شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

امروزه مکان­یابی مناسب کاربری­ها در راستای تحقق اهداف توسعه، یکی از ضرورت­های برنامه­ریزی در سطوح ملی و منطقه­ای می­باشد. بر این اساس مکان­یابی محل مناسب برای استقرار صنایع می­تواند علاوه بر فواید اقتصادی، اثرات ناهنجاری بر محیط را تقلیل و کاهش دهد. لذا هدف این پژوهش تعیین معیارهای موثر بر مکان­یابی شهرک­های صنعتی در تبریز با توجه به شاخص­های توسعه پایدار می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و  پس از جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مدل­های تصمیم­گیری چند معیاره (تاپسیس، ویکور، الکترا و saw) طبقه­بندی و ارزش­گذاری متغیرها و لایه­های اطلاعاتی و با اتخاذ ۱۰ شاخص طبیعی، جغرافیایی، زیست محیطی و زیربنایی به پهنه­بندی اراضی شهرستان تبریز جهت تعیین مکان مناسب برای استقرا شهرک صنعتی اقدام گردید. طبق مطالعات انجام یافته و اعمال وزن های حاصل از مدل تحلیل سلسله­مراتبی و نرم­افزار GIS این نتیجه حاصل می­شود که عوامل زمین لرزه، توپوگرافی و آلودگی بیشترین نقش را در مکان­یابی صنعتی در شهرستان به عهده دارند. از طرف دیگر پهنه های شرقی تبریز برای مکان­یابی شهرک صنعتی مناسب و در مقابل پهنه های شمالی و جنوبی شهرستان که به مناطق مرتفع و کوهستان ها نزدیک می باشند، برای مکان یابی شهرک صنعتی نامناسب می باشند. به بیان دقیق تر، از ۲۲۴۰۴۵ هکتار کل اراضی شهرستان، ۱۰۰۹۵۷ هکتار معادل ۴۵ درصد، پهنه چهارم جهت احداث شهرک صنعتی کاملا مناسب و پهنه سوم جهت احداث شهرک صنعتی در منطقه مورد مطالعه کاملا نامناسب می­باشد.

صنعت, توسعه پایدار, مدل تاپسیس, مدل الکترا, نرم افزار GIS, تبریز