هاشم داداش پور - استادیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مهدی ده ده جانی - کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

با رشد جهانی­شدن و تغییرات سریع در فضای جهانی، موضوع رقابت پذیری منطقه ای از اهمیت فزاینده ای برای شتاب بخشیدن به توسعه منطقه ای برخوردار شده است. یکی از پیامدهای جهانی­شدن، ظهور اقتصادهای منطقه ای قدرتمندی است که تولید ناخالص منطقه ای برخی از آن ها زیادتر از تولید ناخالص ملی بیشتر کشورهاست. از این رو، از دهه ۱۹۹۰ میلادی، مفهوم رقابت پذیری منطقه ای در محافل عمومی کشورهای توسعه یافته و برخی کشورهای در حال توسعه به یک موضوع غالب تبدیل شده است تا کشورها از طریق آن به مجموعه روشنی از سیاست ها برای تقویت توسعه مناطق خود دست یابند. با این ذهنیت، هدف مقاله­ی حاضر شناسایی و اولویت­بندی مهم­ترین عوامل رقابت­پذیری است، که در توسعه استان کردستان تاثیرگذار هستند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است، که با استفاده از داده­های کمی و کیفی انجام می­گیرد. داده­های کمی پژوهش به روش اسنادی و داده­های کیفی به روش پیمایشی و از طریق توزیع پرسشنامه گردآوری شده است. این پژوهش در گام نخست، عوامل ارزیابی رقابت­پذیری منطقه­ای را متشکل از ۴ عامل اصلی، ۲۶ معیار و ۶۲ زیرمعیار، تدوین کرده و در گام بعدی با کاربست این عوامل و مدل تحلیلی MSA و نرم­افزار اکسل ضمن تحلیل داده­هایی که از طریق توزیع پرسشنامه در میان ۲۹ نفر از نخبگان ۸ پیشران اصلی منطقه، گردآوری شده بود، به شناسایی و اولویت­بندی عوامل موثر در رقابت­پذیری استان کردستان پرداخته است. نتایج یافته­ها نشان می­دهد که در سطح عامل­ها، عامل اقتصادی با ۲۴/۰ و عامل نهادی- سیاسی با ۱۸/۰ و در سطح دوم معیارهایی چون کارآمدی نظام تولید با ۴۴/۰ و سیاست­گذاری دولتی با ۴۳/۰ بیشترین تاثیر را در ارتقای رقابت­پذیری منطقه­ای استان کردستان دارند و در بخش پیشرانهای اقتصادی منطقه هم بخش­های جنگلداری، ساختمان و کشاورزی به ترتیب با ۳۲/۱، ۱۷/۱ و ۰۴/۱ رقابت­پذیرترین بخش­های فعالیتی استان محسوب می­شوند.

رقابت پذیری منطقه ای, مزیت رقابتی, برنامه ریزی, توسعه منطقه ای, استان کردستان