فرشته ثنایی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالرسول ماهینی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشگاه منابع طبیعی و کشاورزی گرگان
سیدحامد میرکریمی - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه منابع طبیعی و کشاورزی گرگان
حسین وارسته مرادی - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه منابع طبیعی و کشاورزی گرگان

حفظ و بازیابی ارتباط سیمای سرزمین، در حال حاضر نکتهای مورد توجه در بوم شناسی و حفاظت از تنوع زیستی و یکی از بهترین پاسخها به منظور خنثی سازی اثرات ناسازگار تکه تکه شدن و انزوای زیستگاهها و تغییرات گستره طبیعی گونهها است که در اثرعواملی چون تغییر کاربری اراضی و تغییر اقلیم ایجاد شدهاند . انسانها به طور فزایندهای بر روی جوامع و بومسازگانهای تکهتکه شده اثر میگذارند. موضوع مهاجرت بین تکهها یکی از تعیین کنندهترین متغیرها در تحولات جمعیت زیستگاههای تکهتکه شدهاست . کریدورها به منظور افزایش تبادل افراد بین تکههای زیستگاه، ترویج تبادل ژنتیکی و کاهش نوسانات جمعیتی احداث می-گردند. اغلب مطالعات تجربی به اثرات کریدورها در مقیاسهای کوچک پرداخته است و مزایای حضور و احداث کریدورها در طرح- ریزیهای حفاظتی نادیده گرفته شده است، در حالی که اثرات مفید و مثبت کریدورها بر روی جمعیتهای گیاهی و جانوری واثرات متقابل آن در زیستگاههای تکهتکه شده به اثبات رسیده است. کریدورها برای مقاصد حفاظتی ارزشمند هستند. هدف ارائهدستورالعملهای در زمینه ترکیب حفاظت، علم و تجربه عملی برای حفظ، افزایش و ایجاد اتصال در میان مناطق باقی مانده زیستگاه طبیعی برای حفاظت از تنوع زیستی است. تکه تکه شدن و اثرات آن بر روی سیستم های بیولوژیکی در مقیاس هایمختلفی است. کریدورها به خودی خود هدف نیست، بلکه گونههای گیاهی، جانوری، جوامع و سیستمهای زیست محیطی از اهدافکلیدی برای حفاظت هستند، در نتیجه، افراد اهداف اصلی هستند. شناسایی، اولویت بندی و ارزیابی کریدورها امری ضروری در مبحث تکه تکه شدن زیستگاه و عواقب مخرب ناشی از آن است. در این مقاله به بررسی اکولوژی کریدورها و نقش کلیدی آنها در اکوسیستمهای تکهتکه شده میپردازیم.

کریدور، تکهتکه شدن، سیمای سرزمین، حفاظت،تنوع زیستی