عیسی سلگی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه ملایر
حبیب مرادپور - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان

آلودگی آب­های زیرزمینی به نیترات مشکلی فراگیر در ایران و سراسر جهان است. آلودگی نیترات آب­های زیرزمینی مرتبط با فعالیت­های کشاورزی از مشکلات مهم محیط­زیستی در مدیریت این منابع طبیعی استبه گونه­ای که این آلاینده شایع­ترین آلاینده آب­های زیرزمینی است. تعیین غلظت و تغییرات مکانی آن می­تواند در بهره برداری و مدیریت منابع آب مفید باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین مقادیر و تهیه نقشه توزیع مکانی نیترات در دشت سرچهان فارس انجام شد. در این پژوهش روی­هم­رفته ۵۰ حلقه چاه برای اهداف نمونه برداری انتخاب شدند و غلظت نیترات در آزمایشگاه به روش استاندارد مورد سنجش قرار گرفت. مقادیر نیترات اندازه گیری شده با استاندارد سازمان بهداشت جهانی مقایسه شد. هر چند تغییرات افزایشی یا کاهشی جزیی در غلظت نیترات برخی چاه ها مشاهده شد، اما زیر حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی (۵۰ میلی گرم در لیتر) بودند. به نظر می­رسد غلظت نیترات در دشت از منابع غیر نقطه­ای (استفاده از کودهای نیتروژنی) و منابع نقطه­ ای (فاضلاب شهری) متاثر شده است  که بی­شک مهم­ترین عامل بروز آلودگی نیترات در آینده خواهند بود. الگوهای مکانی نیترات نشان داد که بیشترین مقادیر غلظت نیترات در آب­های زیرزمینی در شمال شرقی و جنوب شرقی دشت سرچهان واقع شده­اند. همچنین همبستگی آماری معنی داری بین غلظت نیترات با عمق چاه­ها مشاهده نشد.

نیترات, آب زیرزمینی, دشت سرچهان, الگوهای مکانی