نادر برزگر - دانش آموخته دوره دکتری رشته مدیریت آموزش عالی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
نادرقلی قورچیان - استادگروه آموزش عالی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
علی تقی پورظهیر - دانشیارگروه آموزش عالی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش ها و آسیب های خلق ظرفیت های نوآوری در مدیریت دانشگاهی ایران با تاکید بر دانشگاه آزاد اسلامی به انجام رسیده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر داده ها آمیخته(کمی کیفی-) اکتشافی و از نظر روش اجرا بر مبنای نظریه داده بنیاد و پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی خبرگان و صاحب نظران دانشگاهی بودند که از آنها ۱۷ نفر به عنوان نمونه انتخاب و در فرایند مصاحبه شرکت کردند. جامعه آماری بخش کمی ۲۴۸ نفر از روسا، معاونان پژوهش و فناوری، آموزشی، روسای دانشکده ها و اعضای هیات علمی برجسته با درجه استادیاری به بالا با تاکید بر گرایش های مختلف مدیریت و متخصصان خبره آموزش عالی واحدهای دانشگاه های آزاد اسلامی تهران بوده اند که بر اساس جدول مورگان ۲۱۲ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی پرسشنامه بین آنها توزیع شد که در نهایت ۱۹۷ پرسشنامه عودت داده شده است. ابزار جمع آوری داده ها اسناد و مدارک، مصاحبه ساختاریافته و پرسشنامه بوده است. به منظور تعیین اعتبار و روایی بخش کیفی از فن دلفی استفاده شده و در مرحله کمی برای تعیین روایی، از روایی صوری و اعتبار پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ ، برابر با ۹۱ /۰ بدست آمده است. روش تجزیه و تحلیل داده در بخش کیفی تکنیک کدگذاری و در بخش کمی از آمار توصیفی و تحلیل عامل اکتشافی، تاییدی و آزمون تی تک نمونه ای و دو گروهی همبسته استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که خلق ظرفیت نوآوری در مدیریت دانشگاهی با ۲ بعد، ۸ مولفه و ۱۰۶ شاخص(شامل بعد سخت با سه مولفه سازماندهی و ساختار سازمانی(۳۵ شاخص)، فرایندهای سازمانی(۳ شاخص)، منابع و تجهیزات(۴ شاخص) و بعد نرم با ۵ مولفه فرهنگ سازمانی(۱۲ شاخص)، مدیریت سرمایه انسانی(۱۸ شاخص)، رهبری و مدیریت استراتژیک دانش(۱۴ شاخص)، آموزش و ارتقاء علمی(۹ شاخص)، پژوهش و فناوری(۱۱ شاخص) سنجیده شده است. همچنین وضعیت هر دو بعد سخت و نرم خلق ظرفیت نوآوری و مولفه های آنها پایین تر از میانگین نظری است و بطور کلی وضعیت موجود دانشگاه از حد متوسط و مورد انتظار پایین تر است.

نوآوری, خلق ظرفیت نوآوری, مدیریت دانشگاهی