محمود شرفی - استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور
مریم داودی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم تربیتی گرایش تحقیقات آموزشی دانشگاه پیام نور

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش راهبردهای فراشناخت بر خودراهبری یادگیری و پیشرفت تحصیلی ریاضی و ادبیات فارسی دانش آموزان مقطع متوسطه اول بود. جامعه آماری پژوهش نیمه آزمایشی شامل کلیه ی دانش اموزان مقطع متوسطه اول شهرستان شوش در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ به تعداد ۲۹۷۳ نفر بوده که از این تعداد یک نمونه ۶۰ نفری از دانش آموزان پایه هفتم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و سپس به روش جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش(۳۰ نفر) و کنترل (۳۰ نفر )، قرار گرفتند. گروه آزمایش طی ۱۰ جلسه ۶۰ دقیقه ای تحت آموزش راهبردهای فراشناخت قرار گرفتند.برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سنجش خود راهبری در یادگیری دانش آموزان(SDL ) فیشر و همکاران (۲۰۰۱) که پایایی آن به روش الفای کرونباخ برای کل آزمون۹۱/. محاسبه گردید و از نمرات نوبت اول ریاضی و ادبیات فارسی (پیش آزمون ) و نمرات نوبت دوم ریاضی و ادبیات فارسی ( پس آزمون ) استفاده شد. یافته های پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که - با کنترل پیش آزمون، خود راهبری یادگیری و نیز پیشرفت تحصیلی ریاضی و ادبیات فارسی در بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنا دار دارد و آموزش راهبردهای فراشناخت بر خودراهبری یادگیری و پیشرفت تحصیلی ریاضی و ادبیات فارسی تاثیر معنا دار دارد..میزان تاثیر آموزش راهبردهای فراشناخت بر خودراهبری یادگیری (۷۳/۰)، پیشرفت تحصیلی ریاضی (۵۷/۰)، پیشرفت تحصیلی ادبیات فارسی (۴۲/۰) می باشد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس برای بررسی اثربخشی بیشتر آموزش راهبردهای فراشناخت بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی در مقایسه با درس ادبیات فارسی مشخص کرد که این تاثیر از نظر آماری معنی دار نیست. (۰۵/۰p> و ۲۳/۰ =F).

راهبردهای فراشناخت, یادگیری خود راهبر, پیشرفت تحصیلی, آموزش