حسین محسن پور کبریا - دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه شهید بهشتی؛ تهران، ایران
کورش فتحی واجارگاه - استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محبوبه عارفی - دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
اباصلت خراسانی - دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

برنامه درسی به عنوان ابزار اساسی برای آموزش عالی در راستای تحقق اهداف و آرمان­های آن مورد توجه قرار دارد و در به واسطه این امر، ارتقای فرهنگ برنامه ریزی درسی و بسترسازی مناسب در ارتباط با آن، از اهمیت والایی در نزد متولیان و دست­اندرکاران آموزش عالی برخوردار است. پژوهش حاضر، با هدف تبیین شرایط زمینه ای در راستای ارتقای فرهنگ برنامه ریزی درسی در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه متخصصان در حوزه سیاستگذاری و یا دارای سوابق اجرایی در آموزش عالی و متخصصان برنامه درسی آموزش عالی بودند. در پژوهش حاضر از مصاحبه عمیق استفاده گردید. به منظور تعیین روایی داده های کیفی از روش چک کردن اعضاء استفاده شده است و پایایی فرم مصاحبه با قرار دادن خلاصه مطالب و مقوله های تعیین شده در اختیار شش نفر آگاه به روش های پژوهش کیفی و اعمال نظرهای آنان بررسی شده است. با استفاده از طرح کیفی و رویکرد نظریه مبتنی برداده بنیاد، اقدام به مصاحبه عمیق با ۲۹ نفر از متخصصان و صاحب­نظران حوزه آموزش عالی گردید. یافته­ها نشان داده است که مهمترین شرایط زمینه ای لازم برای ارتقای فرهنگ برنامه ریزی درسی دربرگیرنده شرایط سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، فرهنگی و علمی است. در مجموع نتایج پژوهش نشان داد که شرایط زمینه ای از عوامل تعیین کننده در ارتقای فرهنگ برنامه ریزی درسی در آموزش عالی و کیفیت­بخشی به آن است و لازم است برنامه ریزی و اعمال مدیریت مناسبی از سوی متولیان و دست­اندرکاران آموزش عالی صورت گیرد.

آموزش عالی, فرهنگ برنامه ریزی درسی, شرایط زمینه ای