سیدنعمت اله موسوی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت، ایران

در این مطالعه، به منظور بررسی تاثیر افزایش قیمت آب بر میزان آب مصرفی و سایر نهاده های کشاورزی در منطقه­ی جم در استان بوشهر،  تغییرات تابع تقاضای آب، زمین، کود، سم و نیروی کار پس از افزایش قیمت آب با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های معکوس (IDEA) تخمین زده شد. جهت بررسی نحوه­ی تاثیرپذیری کشاورزان با کارایی و اندازه­ی زمین متفاوت، کشاورزان نمونه را به گروههای مختلف تقسیم، و واکنش آنها به افزایش قیمت آب با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج این مطالعه نشان داند که افزایش قیمت آب اثر محدودی بر مصرف آب داشته و نمی تواند به عنوان ابزار مناسبی جهت حفظ منابع آبی در منطقه به کاربرده شود. مشخص گردید که کشاورزانی کارآتر و کشاورزانی با اندازه­ی زمین بزرگتر، تابع تقاضای آب کم کشش تری دارند؛ در مقابل، بهره بردارانی که کارایی روشی پایینتر و اندازه­ی زمین کوچکتر دارند، بیشتر تحت تاثیر افزایش قیمت آب قرار گرفته و قیمت بالاتر آن می تواند معیشت این گروهها را تهدید نماید. زمین به عنوان نهاده­ی جانشین برای آب، کود، و نیروی کار نیز به عنوان نهاده­ی مکمل آب مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین، در خصوص سم نیز افزایش قیمت تا ۴/۳ برابر آب بهای محاسبه شده کنونی منجر به کاهش گردیده و پس از آن با بالا رفتن قیمت آب، میزان سم مصرفی نیز افزایش می یابد.

تقاضای آب, تحلیل پوششی داده های معکوس, کارایی, شهرستان جم