غلامحسین اکبری - استادیار مهندسی آب، دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمدرضا کاویانپور اصفهانی - دانشیار مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی
احسان سلطانی سامانی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران (آب)، دانشگاه سیستان و بلوچستان

به منظور بررسی تاثیر تغییرات دبی واحد عرض و عمق پایاب بر ابعاد حفره آبشستگی آزمایش­هایی در مرکز تحقیقات آب، برای پنج دبی و چهار عمق پایاب مختلف انجام شده است. در این آزمایش­ها از مدل هیدرولیکی سیستم تخلیه سیلاب سد آزاد کمک گرفته شده ­است. بعد از اتمام هر آزمایش ابعاد حفره آبشستگی از قبیل حداکثر عمق آبشستگی، فاصله محل وقوع حداکثر عمق آبشستگی از محل جام، بیش­ترین طول حفره آبشستگی و بیش­ترین عرض حفره اندازه­گیری گردید. با استفاده از رگرسیون­های چند متغیره غیر خطی روابط مناسبی برای پارامترهای حفره آبشستگی بدست آمد. برای بررسی توانمندی مدل­های بدست آمده در این پژوهش، مجموعه­ای از داده­های محققان دیگر نیز جمع آوری و نتایج آنها با یکدیگر مقایسه شده است. نتایج حاکی از توانایی نسبی مدل­های ارائه شده در این پژوهش می­باشد. عرض حفره و موقعیت طولی بیش­ترین عمق با استفاده از روابط توسعه داده شده در این پژوهش به خوبی پیشگویی شدند. بیش­ترین عمق پیشگویی شده توسط رابطه رگرسیونی با روابط مشهور عمق آبشستگی مقایسه شد و عملکرد ضعیف­تری را نشان داد. بهترین پیشگویی برای تخمین آبشستگی توسط مدل مارتینزB  ارائه شد.

جت پرتابی, مدل هیدرولیکی, آبشستگی, رگرسیون غیر خطی