محمد مهدی جباری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ، فارس
حمیده صحرایی - کارشناس ارشد تکتونیک، شرکت مهندسی مشاور پاراب فارس
عفیفه احمدی - کارشناس ارشد رسوب شناسی، شرکت مهندسی مشاور پاراب فارس
میترا کشاورز - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب

دشت زاهدان یا زاهدشهر یکی از محدوده های مطالعاتی حوضه ی آبخیز رود مند می باشد که در استان فارس واقع شده است. مساحت این محدوده ی مطالعاتی ۱۲۴۶ کیلومتر مربع است. در این تحقیق به بررسی وضعیت منابع آب سطحی و زیرزمینی و محاسبه ی تراز آب آبخوان آبرفتی در این دشت پرداخته شده است. بر این اساس، حجم کل تغذیه ی سالانه ی آبخوان۲۷۲/۴۱۵ میلیون مترمکعب و حجم تخلیه ی آن ۱۲۷/۴۲۳ میلیون مترمکعب بوده، و بطور میانگین سالانه حدود ۸۵۴/۷ میلیون متر مکعب از حجم مخزن کاسته می شود. در سالهای اخیر، به دلیل خشکسالی و افزایش میزان بهره برداری از منابع آبهای زیرزمینی، میزان افت سطح آب زیرزمینی بسیار زیاد بوده است. با توجه به اعلام ممنوعیت این دشت، و محاسبه ی تراز منفی آن و کاهش قابل ملاحظه ی ژرفای، سطح آب سفره ی آبرفتی، امکان افزایش آبکشی از آبخوان مزبور وجود ندارد. به منظور تامین نیاز آب شرب و صنعت در این محدوده می توان از تغییر کاربری چاههای کشاورزی، و یا از طریق آبرسانی از سد سلمان فارسی اقدام کرد. از نظر کیفیت منابع آب دشت زاهدان، در قسمتهای جنوبی دشت تحت تاثیر سازندهای گچی- آهکرسی رزک از لحاظ یون سولفات دارای محدودیت شرب است، و در مجموع بیش از ۶۰ درصد آبهای دشت دارای کیفیت نامناسب تا بد می باشند. منابع آب این دشت دارای رخساره ی شیمیایی میانگین کلروره سدیک است. میانگین مجموع املاح محلول برابر با ۳۰۷۸ میلی گرم در لیتر، و میانگین هدایت الکتریکی برابر با ۴۷۰۷ میکروزیمنس بر سانتیمتر می باشد که نشاندهنده ی کیفیت نامطلوب آب دشت است.

تراز آب, آبخوان, خشکسالی