جواد مصرآبادی - دانشیار روانشناسی تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

مشکلات انضباطی دانش آموزان دارای عللی چندگانه هستند که اثرات منفی خود را بر جنبه-های مختلف فرایندهای یاددهی-یادگیری می گذارند. این پژوهش با هدف تعیین سبک­های تدریس معلمان در درجه اول و هم­چنین تعیین روابط بین نوع سبک تدریس با میزان رخداد مشکلات انضباطی انجام گرفت. نمونه پژوهش ۲۶۵ نفر از معلمان مقطع متوسطه شهر تبریز بودند که به روش نمونه گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده­های پژوهش از یک مقیاس محقق ساخته برای سنجش بدرفتاری­های دانش آموزان و از مقیاس سبک تدریس مقتدرانه (ارتسوق، ۲۰۰۹) استفاده شد. با توجه به ماهیت چند متغیری سبک تدریس برای تشخیص نوع سبک کلاس داری معلمان از تحلیل خوشه­ای به روش سلسله مراتبی استفاده شد. نتیجه این تحلیل منجر به کشف دو خوشه از معلمان شد: خوشه اول (معلمان مقتدر) مشتمل بر معلمانی است که نمرات بالایی در هر دو بعد محبت و کنترل داشتند (۱۶۱N=) و معلمان خوشه دوم (معلمان سهل انگار) که از میانگین نمرات پائین­تری در هر دو بعد محبت و کنترل برخوردار بودند (۹۴N=). دیگر نتایج تحقیق نشان داد که بر طبق نظرات معلمان میزان بی انضباطی­ها در کلاس­های معلمان مقتدر به طور معناداری کمتر از معلمان سهل گیر است. در ادامه، یافته­ها در ارتباط با مبانی نظری-تجربی موضوع بحث و تلویحات کاربردی-پژوهشی ارائه شده است.

سبک تدریس, تحلیل خوشه ای, بی انضباطی, مدیریت کلاس درس