صمد فریدونی - دانشجوی دکترای روانشناسی. گروه روانشناسی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. واحد مرودشت. دانشگاه آزاد اسلامی. مرودشت. ایران
امیر هوشنگ مهریار - استاد دانشگاه آزاد. گروه روانشناسی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. واحد مرودشت. دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
حجت اله جاویدی - استادیار دانشگاه آزاد. گروه روانشناسی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. واحد مرودشت. دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
رامین افشاری - روانپزشک- بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز. جانشین تام الاختیار رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در امور اعتیاد و رییس دفتر پیشگیری

پژوهش حاضر در قالب یک کارآزمایی بالینی (IRCT۲۰۱۶۰۸۱۷۲۹۴۰۲N۱) با هدف بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر آموزش روانشناختی خانواده در کاهش سطح هیجان ابراز شده مراقبین بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا انجام شد. گروه نمونه شامل خانواده­های ۴۹ نفر از بیماران اسکیزوفرن بستری در بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز بود، که به صورت نمونه­گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه مداخله (۲۴n=) و کنترل (۲۵n=) قرار گرفتند و به پرسشنامه هیجان ابراز شده خانواده در شروع مداخله، پس از مداخله و دو ماه بعد از اتمام مداخله پاسخ دادند. برنامه آموزش خانواده برای گروه آزمایشی اجرا گردید، اما گروه کنترل هیچ مداخله خاصی دریافت نکرد. نتایج تحلیل واریانس یک راهه با اندازه­گیریهای مکرر نشان داد آموزش روانشناختی خانواده در کاهش هیجان ابراز شده خانواده موثر بوده است (۰۳۱/. = لامبدای ویلکز، ۸۹۵/۳۳۹=F، ۰۰۰۱/.=P، ۹۶۹/.= مجذور اتای تفکیکی چند متغیره). تحلیل واریانس یک راهه بین گروهها نیز حاکی از تفاوت معنادار میان گروه مداخله با گروه کنترل (۷۸۵/۳۸=F، ۰۰۰۱/.=P، ۴۵/.= اندازه اثر) بود. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که آموزش روانشناختی خانواده از اثر بالایی در کاهش هیجان ابراز شده خانواده برخوردار است. نتایج پیگیری دو ماهه نیز نشان از پایداری بهبود هیجان ابراز شده خانواده داشته است.

اسکیزوفرنیا, آموزش روانشناختی خانواده, هیجان ابراز شده