احمد خورسندی آقایی - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعت آب و برق
منیژه عبدالی - دبیر زیست شناسی آموزش و پروش کرج

در ایران با توجه به وضعیت آب و هوایی و تغییرات آن و آمار موجود سالانه حجمی معادل 100 میلیارد متر مکعب آب سطحی با ضریب تغییرات 30 درصد وجود دارد. آبهای سطحی در حوزه های آبریز متعدد و پراکنده جریان داشته و رودخانه های پرآب و دائمی از میان شهرها و یا از حاشیه آنها عبور می نمایند. در اثر توسعه شهرها و عدم توجه به مسیر طبیعی رودخانه ها و مسائل زیست محیطی آنها تغییرات کیفی و آلودگی در آب رودخانه ها رخ داده که همواره رو به رشد می باشد. در دشت تهران نیز در حد فاصل رودخانه کن در غرب و رودخانه سرخه حصار در شرق چندین رودخانه و مسیل (حصارک، اوین درکه، دربند ولنجک، شاه آباد و سرخه حصر) وجود دارد که حجم آبدهی سالانه آ«ها حدود 150 میلیون متر مکعب است. بررسی ها نشان می دهد رودخانه های مذکور از سرچشمه در معرض آلودگی قرار داشته و در فضای شهری تهران به شدت آلوده و تبدیل به فاضلاب های شهری شده و در انتهای جنوبی تهران از آب آلوده آنها در دو نهر سرخه حصار و فیروز آباد جهت آبیاری مزارع استفاده می شود و حجم قابل توجهی از آب آنها به ورامین انتقال می یابد. مطالعات نشان داده که آلودگی رودخانه کن از لحاظ میزان کلی فرم شدید بوده و 24 برابر استاندارد آن و در نهر سرخه حصار میزان 3 BOD برابر میزان 4 COD برابر روغن و چربی 11 برابر و فسفات 4 برابر استاندارد بده است. در نهر فیزروز آباد میزان 3 COD برابر ماد جامد و معلق 15 برابر کلی فرم 10000 برابر و فسفات آب 2/5 برابر بیش از استاندارد آن مشاهده شده است.

آب های سطحی، توسعه شهری، آلودگی رودخانه ها