کاظم رنگزن - دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
عظیم صابری - کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
محسن بختیاری - دانشجوی دکتری سنجش از دور و GIS، دانشگاه تهران، تهران، ایران

توسعه­ی صنعتی اگرچه­ تاثیراتی عظیم و انکارنشدنی بر تمامی جنبه­های زندگی بشری از خود به جای گذارده است، ولی بعضا عدم به­کارگیری روش­های هدفمند و مبتنی بر توسعه­ی پایدار منجر به عدم تداوم توسعه و بحران­های زیست­محیطی شده است. یکی از مواردی که در این عرصه مورد غفلت واقع شده نحوه استقرار مکانی واحد­های صنایع می­باشد. هدف این تحقیق بررسی قابلیت­های روش فرآیند تحلیل شبکه­ای در مکان­یابی واحدهای صنایع چوب استان خوزستان با تکیه بر توابع تحلیلی نرم­افزار GIS است. عدم دقت در مکان­یابی صنایع چوب کشور منجر به بروز مشکلاتی ناخواسته چون افزایش هزینه حمل و نقل و توقف خط تولید شده است. روش ANP  با طبیعت شبکه­ای خود در برخورد با مسائل چند معیاره از قبیل مکان­یابی، پتانسیل قابل قبولی در انتخاب بهترین مکان بر مبنای داده­ها و دقت به کارگیری شده دارد. در این مطالعه، با جویا شدن نظرات کارشناسی، عوامل مختلف دخیل در مکان­یابی صنایع و فرآورده­های چوبی از منابع گوناگون شناسایی و جمع­آوری شدند و پس از اصلاحات لازم، وارد محیط GIS گردید. سپس لایه­های اطلاعاتی با به کارگیری روش ANP جهت تعیین اوزان و رتبه­های متناسب، با هم تلفیق شدند و نقشه­ای تحت عنوان اولویت استقرار مکانی صنایع و فرآورده­های چوبی استان خوزستان حاصل شد. این نقشه پس از تحلیل حساسیت لایه­های ورودی تایید شد. بر اساس نقشه حاصل، مناسب­ترین مکان­های احداث و توسعه­ی صنایع چوب در حدود ۸ درصد مساحت استان را در برگرفته­اند. این مطالعه قابلیت­های بالای تحلیل­های GIS، تصمیم گیری چند معیاره و روش تحلیل شبکه به علت برخورد شبکه ای با مسائل مکانی را در مکان­گزینی صنایع به خوبی نشان می­دهد و از طرفی برای آنالیز حساسیت نتایج، روشی بهبودیافته را به کار گرفته است.

فرآیند تحلیل شبکه ای, مکان یابی صنایع چوب, سیستم های اطلاعات جغرافیایی, خوزستان