محمداجل لوئیان - استادیار بخش آب موسسه عالی صنعت آب و برق اصفهان (وزارت نیرو)

با توجه به اینکه آبخوانهای موجود در کشور ما در تأمین آب مورد نیاز کشاورزی، شرب و صنایع نقش اساسی دارند، لذا حفظ و حراست آنها اهمیت بسزایی دارد. کاهش کیفیت آبهای زیرزمینی موجود در این آبخوانها در اثر فعالیتهای انسانی به عنوان آلودگی این منابع اطلاع می گردد. به دلیل افراط در بهره برداری از آبهای زیرزمینی در دو دهه اخیر آلودگی و حفاظت آنها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا شناسایی منابع آلوده کننده (آلاینده ها) آب و جلوگیری از آلودگی بیشتر محیط زیست ضروری می باشد. از جمله اقداماتی که می توان جهت جلوگیری از آلودگی آبها انجام داد، تعیین حریم منابع آب زیرزمینی می باشد رعایت حریم منابع آب (سطحی و زیرزمینی) در واقع نوعی حفاظت از این منابع بشمار می رود که د قانون توزیع عادلانه آب بر روی آن تأکید شده است. این امر علاوه بر جلوگیری از آلودگی منابع آب موجب عدم صرف هزینه های هنگفت تصفیه آب پس از آلودگی آن و همچنین ا جتناب از خارج نمودن چاهههای آلوده از شبکه آب می گردد. بررسی های کیفی نشان می دهد که آب برخی از چاهای آب در نقاط مختلف کشور آلوده می باشد که این امر بدلیل نزدیکی آنها با یک منبع آلودگی می باشد. بنابراین در نظر گرفتن یک ناحیه حفاظت شده (حریم) در اطراف چاه مورد بهره برداری چه از نظر فنی و چه از لاظ آلودگی اجتناب ناپذیر می باشد. در این نوشتار اصول یک برنامه حفاظت از چاه مورد مطالعه قرار گرفته است. در این ارتباط شناخت منابع آلوده کننده چاههای آب ، نحوه تعیین ناحیه حفاظت چاه (حریم)، وضع قوانین و مسئولیتها، مدیریت ناحیه حفاظت شده و همچنین نحوه برناه ریزیهای آتی جهت یک ناحیه حفاظت شده مورد مطالعه قرار گرفته است.

حریم چاله، ناحیه حفاظت شده، سفره های آب زیرزمینی