یحیی صفری - استادیار دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه،دانشکده پیراپزشکی
صدیقه محمدجانی - عضو باشگاه پژوهشگران جوان،دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

پژوهش و مطالعه در خصوص تجربیات فراشناختی دانشجویان برای شناختن مقدار این مهارت ها، امری ضروری بنظر می رسد. هدف این پژوهش تعیین مقدار کاربرد راهبردهای فراشناخت به وسیله ی دانشجویان و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی آنان بود. پژوهش به روش توصیفی و همبستگی انجام گرفت. جامعه ی آماری شامل دانشجویان دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شیراز به تعداد ۳۰۰ نفر بودند. تعداد ۵۰ نفر به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه، انتخاب شدند. داده ها به وسیله ی پرسشنامه محقق ساخته باز پاسخ مبتنی بر مقوله های فراشناختی گرد آوری شد. پرسشنامه از لحاظ روایی و پایایی در جامعه ی آماری، اعتبار یابی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج نشان دادند که در کل ۲۶ در صد از دانشجویان از مهارت های فرا شناختی به گونه ی صحیح در مطالعه و یادگیری استفاده می کردند. در خصوص مولفه های فراشناخت، ۳۵ درصد دانشجویان از مهارت «خود تنظیمی» استفاده می کردند. ۳۴ درصد دارای دانش فرا شناختی سطح بالا و ۲۵ درصد دارای کنترل اجرایی رفتار سطح بالا بودند. ۱۰ درصد دانشجویان دارای شرایط مساعد بکارگیری مهارت های فراشناختی بودند و ۲۹ درصد دانشجویان از راهبردها و روش های مناسب فراشناخت استفاده می کردند، بین مهارت های فراشناختی در کل و میانگین نمره های دانشجویان همبستگی مثبت معنی دار وجود داشت(p<۰/۰۱) . بین مولفه-های فراشناخت و میانگین نمره های دانشجویان همبستگی مثبت وجود داشت (þ=۵۴) که این همبستگی در خصوص راهبرها و روش های مطالعه و انواع دانش فراشناختی معنی دار شناخته شد (p=۰/۰۰۳). برای سایر مولفه ها معنی دار نبود. باتوجه به ضعف نسبی مهارت های فراشناختی در تجربه های دانشجویان و هم چنین ارتباط بین فراشناخت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان، آموزش مهارت ها و راهبردهای فراشناختی به فراگیران، پیشنهاد می گردد.

شناخت, فراشناخت, مهارت های فرا شناختی, پیشرفت تحصیلی