سنجش و اولویت بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان دلفان با استفاده از مدل تصمیم گیری ویکور (مطالعه موردی: دهستان خاوه شمالی)
عنوان مقاله: سنجش و اولویت بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان دلفان با استفاده از مدل تصمیم گیری ویکور (مطالعه موردی: دهستان خاوه شمالی)
شناسه ملی مقاله: JR_JZPM-3-11_008
منتشر شده در در سال 1392
شناسه ملی مقاله: JR_JZPM-3-11_008
منتشر شده در در سال 1392
مشخصات نویسندگان مقاله:
احدالله فتاحی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
ناصر بیات - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی امیری - استادیار جغرافیای انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
رضا نعمتی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
خلاصه مقاله:
احدالله فتاحی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
ناصر بیات - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی امیری - استادیار جغرافیای انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
رضا نعمتی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
در بین ابعاد چندگانه توسعه پایدار، بعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته میشود. در این بین پایداری اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد توسعه پایدار بیشتر با ابعاد کیفی زندگی انسانی همگام است و بر مفاهیمی چون آیندهنگری، عدالت محوری، مشارکت، توانمندسازی، دسترسی برابر، ارتقاء هویت فرهنگی و ثبات نهادی تاکید دارد. هدف از این پژوهش سنجش و اولویتبندی مقدار پایداری اجتماعی در محدوده روستاهای دهستان خاوه شمالی از توابع بخش مرکزی شهرستان دلفان استان لرستان است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است؛ بدینمنظور از مدل تصمیمگیری چند معیارهی ویکور (VIKOR) و شیوههای تحلیلی مربوطه جهت رتبهبندی ۱۰ روستای مورد مطالعه استفاده شد. سرانجام در این مدل مقدار Q بیانگر رتبه نهایی هر روستا از مجموع ۱۱ شاخص مورد مطالعه است. این مقدار بین عدد صفر تا یک تعیین میگردد و هرچه به عدد صفر نزدیکتر باشد نشان دهنده مطلوبیت پایداری اجتماعی و هر چه به عدد یک نزدیکتر نشانگر ضعف پایداری اجتماعی است. در این راستا حجم نمونه با استفاده از روش نمونهگیری کوکران برابر با ۱۵۰ خانوار روستایی تعیین گردید. بر پایه یافتههای پژوهش، شاخصهای یازدهگانه پایداری اجتماعی در چارچوب مدل ویکور نشان میدهند که روستاهای کفراج، سراب غضنفر و ایرانشاهی بالاترین و روستای سرخانجوب سفلی، نورمحمد زمانه و عزیزآباد پایینترین مقدار پایداری اجتماعی را در بین روستاهای نمونه دارند. همچنین میانگین Q در ۱۰ روستای مورد مطالعه برابر با ۰.۵۲۰ بدست آمد که نشان میدهد در مجموع پایداری اجتماعی در دهستان خاوه شمالی پایینتر از حد متوسط است. لذا در راستای بهبود سطح پایداری اجتماعی در دهستان خاوه شمالی میبایست اقداماتی چون توزیع عادلانه امکانات و فرصتها؛ ارایه خدمات اجتماعی مناسب و کافی برای همه افراد جامعه، بویژه در بخشهای آموزش و سلامت؛ رفع تبعیضهای اجتماعی و جنسیتی؛ ارتقاء مسوولیت پذیری سیاسی و مشارکت اجتماعی را در کانون برنامهریزی توسعه اجتماعی قرار داد.
کلمات کلیدی: توسعه پایدار روستایی, پایداری اجتماعی, مدل تصمیم گیری چند معیاره, مدل ویکور, خاوه شمالی, دلفان
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1914857/