مسعود بهشتی راد - استادیار آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، سیرجان، ایران
محبوبه بهشتی راد - کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، سیرجان، ایران

لزوم آمادگی برای تعدیل پدیده خشکسالی جز با تدوین طرح ­های پهنه­بندی خشکسالی محقق نخواهد شد. پدیده خشکسالی یکی از مهم ­ترین بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها را تحت تاثیر قرار داده و باعث بروز بسیاری مشکلات از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شده است. آگاهی از وضعیت خشکسالی، با پیش­ بینی و پهنه ­بندی شدت خشکسالی می ­تواند خطر زیان ­های ناشی از این پدیده را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. در این تحقیق استان کرمان به­عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش­های کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله در تهیه­ ی نقشه ­های شدت خشکسالی رخ داده در استان کرمان با استفاده از شاخص درصد بارش نرمال می ­باشد. بدین منظور ۴۴ ایستگاه هواشناسی که دارای آمار بلند مدت و پایه زمانی مشترک۲۰ ساله بودند، انتخاب گردیدند. سپس شاخص­خشکسالی درصد بارش نرمال برای دوره آماری محاسبه گردید. نقشه­ های پهنه ­بندی خشکسالی برای سال­ های ۱۳۶۷، ۱۳۷۲، ۱۳۷۸، ۱۳۷۹، ۱۳۸۱ و ۱۳۸۴ با استفاده از سه روش کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله تولید شد. از بین سه روش پهنه­ بندی، روش کریجینگ به دلیل داشتن خطای RMSE پایین ­تر به عنوان مناسب ­ترین روش انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که: شدیدترین خشکسالی­ها در سال های ۱۳۶۷، ۱۳۷۲، ۱۳۷۸، ۱۳۷۹، ۱۳۸۱، ۱۳۸۴ اتفاق افتاده است.

خشکسالی, پهنه بندی, کریجینگ, کوکریجینگ, معکوس فاصله, استان کرمان