محمدحسین نیکداراصل - دانشیار دانشگاه یاسوج
مازیار شهبازی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج

بخش قابل توجه ای از روایات و حماسه های ملی در قرن چهارم وپنجم هجری به نظم درآمد و تعدادی از آنها نیز در قرن ششم منظوم گشت. اغلب این حماسه ها به پیروی از شاهنامه فردوسی سروده شد . از میان این روایات ، داستانهای مربوط به رستم و خاندان و فرزندان او بیشتر مورد توجه حماسه سرایان بوده است. از میان این داستانها ، حکیم توس تنها قسمتی از آنها را انتخاب نموده و در شاهکار خود به نظم کشیده است. پس از فردوسی ، شاعران دیگر به فکر نظم وتدوین داستانهای رستم افتادند و منظومه هایی را مانند بهمن نامه ، فرامرزنامه ، برزو نامه و ... به تقلید از شاهنامه فردوسی در شرح پهلوانی های رستم سرودند. یکی از نمونه های خوب این نوع از منظومه ها داستان کک کوهزاد است. این داستان که گوینده آن معلوم نیست احتمالا در قرن ششم هجری به نظم در آمده است. سراینده آن تحت تاثیر کلام و زبان فردوسی بوده است و نفوذ شاهنامه در داستان تا آنجا به چشم می خورد که بسیاری از مضامین ، مصراع ها و ابیات شاهنامه عینا و یا با اندک تغییری رعایت شده است. گرچه داستان کک کوهزاد دارای ابیات سست فراوانی است اما روانی کلام و زیبایی برخی از ابیات و لحن حماسی و کاربرد ترکیبات و اصطلاحات و کلمات قهرمانی و همچنین استفاده از عناصر ادب حماسی و پهلوانی را می توان از امتیازات خوب این منظومه دانست. در این پژوهش ضمن بررسی داستان کک کوهزاد به وجوه اشتراک و افتراق آن با شاهنامه فردوسی پرداخته می شود.

حماسه های ملی ، کک کوهزاد ، شاهنامه ، رستم