عبداله سوزن یار - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

زینهار یا زنهار یک صوت یا شبه جمله است. صوت یا شبه جمله کلمه ای است که به تنهایی تمام احساس و عواطف درونی گوینده را نسبت به چیزی بیان می کند و به جای یک جمله بکار می رود و در شمارش تعداد جمله ها یک جمله شمرده میشود. در این مقاله کوشش شده است تا روشن شود که اولا زینهار به تنهایی و به عنوان یک واژه مستقل بدون پسوند و پیشوند در اشعار شاعران و نویسندگان فارسی زبان به چه معنا است؟ یعنی این شبه جمله فقط به معنای آگاه باش یا دوری کن است یا معانی دیگر هم از آن استنباط می شود؟ ثانیا فعلی که در قبل یا بعد از این صوت می آید به چه شکلی است؟ در این مقاله سعی شده است شواهدی از آثار شاعران و نویسندگان که صوت یا شبه جمله زنهار یا زینهار را در اثرشان به کار برده اند را با همراهی فعلی که قبل یا بعد از این صوت میآید آورده شود تا داوری در خصوص درستی یا نادرستی فعلی که در این گونه جملات می آید روشن شود. آنچه از بررسی و تحقیق در اشعار شاعران وآثار نویسندگان توسط نگارنده بدست آمد این است که همیشه صوت زنهار که به عقیده بسیاری از محققین فقط در مفهوم هشدار و آگاهی است نمی باشد و از شواهد در متون ادب فارسی روشن می شود که این شبه جمله به تنهایی و مستقل معانی دیگر هم دارد که در ساختار مقاله این شواهد بصورت مفصل آورده شده است. نتیجه دوم که با بررسی در آثار نویسندگان و شاعران بزرگ بدست آمد این است که این صوت هم با فعل نهی و هم با فعل امر استفاده شده است. برخلاف نظرپژوهشگرانی که معتقدند فقط باید با فعل نهی استفاده شود.

صوت،شبه جمله، دستور زبان،کاربرد فعل نهی و امر،معنا و مفهوم زنهار